احساس خفگی حین خواب
سندرم آپنه انسدادی خواب (OSA) وضعیتی است که در آن مشکلات مهم انسداد راه هوایی (حس خفگی) در طول خواب ایجاد می شود. شایع ترین علت انسداد راه هوایی شامل انسداد راه هوایی بینی و/یا کاهش فضای راه هوایی اوروفارنکس (فضای بین پشت زبان و پشت گلو) است. انسداد همچنین می تواند در مسیر نای به سیستم ریوی ایجاد شود یا در اثر آسیب به سیستم عصبی مرکزی (ساختارهای مغزی) ایجاد شود در ادامه این مقاله به روش های درمان قطعی آپنه انسدادی خواب می پردازیم .
آپنه انسدادی خواب (OSA) شایع ترین نوع آپنه خواب است و هزاران نفر را در ایران تحت تاثیر قرار می دهد. OSA با مکث های مکرر در تنفس در طول خواب، بدون توجه به تلاش برای تنفس، مشخص می شود و معمولاً با کاهش اشباع اکسیژن خون مرتبط است. این وقفه ها در تنفس “آپنه” نامیده می شود که در لغت به معنای “بدون نفس” یا خفگی است. هر مکث بین 20 تا 40 ثانیه طول می کشد، اما فرد تقریباً هرگز از تلاش خود برای نفس کشیدن آگاه نیست، حتی پس از بیدار شدن از خواب.
مشکلات اپنه انسدادی خواب
فرد مبتلا به OSA معمولاً هنگام خواب خروپف میکند، دورههایی دارد که به نظر میرسد در هنگام خواب نفس خود را حبس میکند، ممکن است خواب ناآرام داشته باشد و علائمی در طول روز مانند خوابآلودگی و خستگی داشته باشد. افراد مبتلا به OSA معمولاً به اختلال خود عادت می کنند و در نتیجه برای سال ها یا حتی دهه ها تشخیص داده نمی شوند. OSA طولانی مدت، در صورت عدم درمان می تواند منجر به
۱- فشار خون بالا
۲- آریتمی قلبی
۳- نارسایی قلبی سمت راست
۴- فشار خون ریوی
۵- احتباس دی اکسید کربن
۶- سیانوز
۷- اختلالات خونی
۸- آسیب مغزی
۹- سکته مغزی
۱۰- حمله قلبی و
۱۱- مرگ زودرس شود.
راه هوایی گلو از بافت نرمی ساخته شده است که می تواند در هنگام خواب، روی هم کلاپس کند (بسته شود) ، که معمولاً به تنگی راه هوایی اوروفارنکس و عقب بودن فک ها و عقب بودن چانه و همچنین انسداد راه هوایی بینی یا انحراف تیغه بینی مربوط می شود. این وضعیت می تواند نوع خطرناک و مزمن آپنه انسدادی خواب را ایجاد کند.
علائم و نشانه های سندرم آپنه خواب عبارتند از:
۱- دوره های مکرر قطع تنفس (خفگی) در هنگام خواب
۲- خروپف کردن
۳- بیداری مکرر و خواب ناآرام
۴- تنفس دهانی
۵- کابوس دیدن
۶- بی قراری یا تکان دادن پاها هنگام خواب
۷- خواب آلودگی و خستگی در طول روز
۸- سردرد
۹- عملکرد ضعیف در کار یا مدرسه
درمان قطعی آپنه انسدادی خواب
ما در کلینیک جراحی فک و صورت دکتر پاچناری ، یک برنامه درمانی جامع به شما ارائه می دهیم . با کمک تکنیک های به روز برای درمان سندرم آپنه خواب و همکاری با متخصصین اختلالات خواب ، افتخار داریم این وضعیت را در اکثر بیمارانی که به آن مبتلا هستند، زمانی که عوامل ایجاد کننده انسداد راه هوایی فوقانی است، بصورت دقیق تشخیص داده و درمان کنیم .
در جلسه ویزیت و ارزیابی شما، دکتر پاچناری یک برنامه تشخیصی و دقیق درمان را برای شما ارائه خواهد کرد. درمان ممکن است شامل اصلاح ناهنجاری انسدادی و انحراف بینی و جراحی تغییر شکل و موقعیت فکین و چانه و همچنین روش های اصلاحی بافت نرم برای ایجاد یک راه هوایی عملکردی کافی باشد.
یکی از خدمات درمانی در کلینیک جراحی فک و صورت دکتر حمید پاچناری، ارزیابی و درمان سندرم آپنه خواب انسدادی راه هوایی (OSA) است که برای درمان قطعی آپنه انسدادی خواب اقدام نمایید. لطفاً جهت اخذ مشاوره از پلتفرم آنلاین واتس اپ مطب دکتر پاچناری استفاده کنید یا اگر مایل به تعیین قرار ملاقات هستید با شماره ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷ و ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ تماس بگیرید.
تشخیص آپنه انسدادی خواب (OSA)
به طور معمول، آپنه انسدادی خواب زمانی تشخیص داده می شود که فرد دیگری تغییرات فرد مبتلا را مشاهده میکند یا زمانی که اثرات آن بر بدن (عواقب) قابل توجه میشود . فرد مبتلا به OSA معمولاً هنگام خواب خروپف می کند، اما در طول روز علائمی مانند خواب آلودگی و خستگی نیز خواهد داشت که می تواند به آن عادت کند.
آپنه در طولانی مدت، اگر درمان نشود، حتی می تواند منجر به مشکلات پزشکی شدید شود. در نتیجه عادت کردن افراد به علائم خود، ممکن است برای سال ها یا حتی دهه ها تشخیص داده نشود و کسانی که تنها می خوابند ممکن است به خصوص از علائم خود بی خبر باشند. بدون یک شریک ثابت در رختخواب، افراد به ندرت از وضعیت خود آگاه می شوند.
تشخیص آپنه انسدادی خواب به طور قابل توجهی در میان افرادی که در رابطه هستند رایج تر است، کسانی که یک شریک ثابت در رختخواب دارند تا آنها را از علائم خود آگاه کند. اغلب، بیماران در نهایت زمانی که همسر آنها دیگر قادر به تحمل خروپف بلند نیست، به پزشک مراجعه می کنند.
اغلب این بیماری بر اساس ترکیبی از تاریخچه دقیق علائم/شرایط پزشکی و آزمایشات بیمار، که شامل (PSG) پلی سومنوگرافی کامل (مطالعه خواب) در آزمایشگاه تا ضبط تک کاناله در خانه می شود، تشخیص داده می شود. برای ارزیابی اولیه آپنه انسدادی خواب، مقیاس خواب آلودگی Epworth یک ابزار مهم است. مقیاس خواب آلودگی Epworth یک پرسشنامه است که احتمال به خواب رفتن را در هشت موقعیت رایج می پرسد، از 0 (هرگز) تا 5 (همیشه)، و نمره بالاتر از 11 با OSA مرتبط است.
پزشک معاینه کامل سر و گردن ، برای شناسایی محل یا محل های انسداد تنفسی را انجام می دهد.
ممکن است مسیر تنفسی بینی به دلیل انحراف تیغه بینی، تنگی و شلی دریچه های بینی، هیپرتروفی شاخک بینی یا توده های بینی مسدود شود.
حفره دهان باید با زبان در داخل دهان در حالت ریلکس بررسی شود و لوزه ها باید بر مبنای سایز و موقعیت از 0 تا 4 دسته بندی شوند که صفر به معنی دیده نشدن و چهار نشان دهنده بزرگترین حالت لوزه است.
پزشک باید کام و زبان کوچک را نیز معاینه کند، زیرا اغلب بیماران مبتلا به OSA، کام و زبان کوچک دراز و ضخیم و شل را نشان می دهند.
بیماران مبتلا به OSA همچنین ممکن است ماکروگلوسیا (زبان بیش از حد بزرگ) داشته باشند که عملا در برخورد کام ، مسیر تنفسی دهان را مسدود می کند.
معاینه کل حلق می تواند شامل نازوفارنگوسکوپی فیبراپتیک یا لارنگوسکوپی آینه ای غیرمستقیم باشد.
در بیماران مبتلا به OSA، بررسی نازوفارنکس ممکن است هیپرتروفی آدنوئید یا توده دیگری را آشکار کند.
معاینه اوروفارنکس ممکن است هیپرتروفی لوزه زبانی یا اپی گلوت رتروفلکس شده را نشان دهد.
در حین تنفس، ساختارهای سوپراگلوت (ساختارهای بالای حنجره) ممکن است فرو بریزند.
مانور مولر را می توان در حالی اجرا کرد که هنگام تنفس بیمار، بینی و دهان را مسدود می کند. این به معاینه کننده امکان می دهد هرگونه کلاپس حلقی را ببیند و مشخصا انسداد قدامی-خلفی یا انسداد دیواره جانبی را تشخیص دهد.
۱- پلی سومنوگرافی (Polysomnography)
پلی سومنوگرافی بهترین و قابل اعتمادترین راه برای تشخیص آپنه انسدادی خواب است.
برای این منظور، بیمار باید یک شب کامل، تحت یک ارزیابی حضوری قرار گیرد که در آزمایشگاه خواب انجام می شود. در طی این آزمایش، EKG، EEG، پالس اکسیمتری، جریان هوای بینی و دهان، حرکات پا و تلاش تنفسی همگی کنترل و ارزیابی میشوند.
هنگامی که قطع جریان هوا برای 10 ثانیه یا بیشتر اتفاق می افتد، آپنه ثبت می شود. هنگامی که جریان هوا 30٪ کاهش می یابد و اشباع اکسیژن خون 4٪ کاهش می یابد، هیپوپنه ثبت می شود.
مهم ترین اعدادی که در پایان مطالعه باید مرور و خلاصه شوند، حداقل اشباع اکسیژن، شاخص آپنه/هیپوپنه (AHI) و شاخص اختلال تنفسی (RDI) هستند.
میزان RDI یا AHI بالاتر از 5 به عنوان آپنه انسدادی خفیف خواب طبقه بندی می شود.
میزان RDI یا AHI بزرگتر از 15 به عنوان OSA متوسط و بزرگتر از 30 به عنوان OSA شدید در نظر گرفته می شود.
حداقل اشباع اکسیژن زیر 90 درصد به عنوان غیر طبیعی طبقه بندی می شود و زمان کلی زیر 85 درصد باید برای تصمیم گیری در مورد شدت آپنه خواب ارزیابی شود.
پس از PSG مثبت، باید به بیمار ، ماسک فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) داده شود شود و یک مطالعه تیتراسیون انجام شود.
به زبان ساده:
رتبه AHI
<5 نرمال
5-15 خفیف
15-30 متوسط
> 30 شدید
۲- اکسیمتری خانگی
برای بیمارانی که احتمال ابتلای آنها به OSA بسیار زیاد است (شامل بیماران با نمره 10 یا بالاتر از مقیاس خواب Epworth (ESS) و نمره بالینی آپنه خواب (SACS) 15 یا بالاتر )، روش اکسیمتری خانگی (روشی غیرتهاجمی برای نظارت بر اکسیژنرسانی خون) ممکن است کافی باشد و سختی کمتری نسبت به پلیسومنوگرافی دارد .
اکسیمتری خانگی موارد آپنه را اندازه گیری نمی کند و مقدار AHI را مشخص نمی کند.
پاتوفیزیولوژی آپنه انسدادی خواب (مطلب تخصصی)
چرخه طبیعی خواب/بیداری در بزرگسالان به خواب REM (حرکت سریع چشم)، خواب غیر REM (NREM) و هوشیاری تقسیم می شود.
خواب NREM بیشتر به خواب NREM دسته 1، 2 و 3 طبقه بندی می شود. عمیق ترین مرحله (3 NREM) برای اثرات توانبخشی فیزیکی خواب ضروری است و در نوجوانان، در این زمان از خواب ، هورمون رشد انسانی ترشح می شود.
70 درصد از کل خواب یک فرد معمولی شامل خواب REM و مرحله 2 NREM است و به بازیابی (ریکاوری) و نگهداری ذهنی مربوط می شود.
به خصوص در طول خواب REM، تون عضلانی در گلو و گردن و همچنین عضلات اسکلتی بشدت کاهش می یابد، که کام نرم / اوروفارنکس و زبان را قادر می سازد تا آرام و ریلکس و شل شوند. در بروز آپنه انسدادی خواب، شل شدن کامل این ماهیچهها، جریان هوا را تا حدی از خروپف خفیف تا کلاپس کامل (حس خفگی) مسدود میکند. وقتی جریان هوا تا حدی مسدود میشود که سطح اکسیژن خون کاهش مییابد، یا تلاش فیزیکی برای تنفس بسیار زیاد است، مکانیسمهای عصبی باعث قطع فوری خواب میشوند که به آن برانگیختگی عصبی میگویند.
این برانگیختگی ها می توانند اثرات منفی جدی بر ماهیت ترمیم کننده و آرامش بخش خواب داشته باشند، اما به ندرت منجر به بیداری کامل می شوند.
در موارد جدی OSA، یکی از مشکلات جدی، محرومیت از خواب ناشی از احساس خفگی مکرر و بازیابی فعالیت خواب است. این اختلال خواب در مرحله 3 خواب NREM می تواند الگوهای رشد طبیعی، بهبودی و توانایی پاسخگویی سیستم ایمنی را به خصوص در کودکان و بزرگسالان جوان مختل کند.
چه چیزی باعث آپنه انسدادی خواب می شود؟
آپنه انسدادی خواب به دلیل انسداد در راه هوایی ایجاد می شود، اما مکان های زیادی در مسیر تنفسی وجود دارد که ممکن است این انسداد در آن ها رخ دهد .
۱- دوره های کوتاه آپنه انسدادی خواب ممکن است نتیجه یک عفونت دستگاه تنفسی فوقانی (سرماخوردگی و آنفلوآنزا و…) باشد که منجر به احتقان بینی همراه با تورم گلو می شود.
۲- بیماری OSA کوتاه مدت ممکن است به دلیل التهاب لوزه نیز ایجاد شود که به طور خلاصه باعث بزرگ شدن لوزه ها می شود.
۳- اختلال OSA همچنین در موارد حاد مونونوکلئوز که توسط ویروس اپشتین بار ایجاد می شود و با بافت لنفوئیدی به طور قابل ملاحظه ای بزرگ شده است، شایع است
۴- علائم زودگذر OSA ممکن است در افرادی که تحت تأثیر یک دارو یا ماده (مانند الکل) هستند نیز رخ دهد، که ممکن است به شدت تون عضلانی بدن را شل کند و مکانیسمهای برانگیختگی طبیعی خواب را مهار کند.
به طور کلی اکثر موارد آپنه انسدادی خواب ناشی از موارد زیر است:
۱- افزایش سن (طبیعی یا زودرس)
۲- آسیب به مغز (موقت یا دائمی)
۳- کاهش تون عضلانی (که می تواند ناشی از مواد مخدر و الکل، مشکلات عصبی یا سایر اختلالات باشد)
۴-کوچک و عقب بودن فک و چانه بیمار که می توانید این مشکل را در مطب دکتر پاچناری با جراحی فک به طور قطعی رفع کنید
برخی از افراد ممکن است مشکلات متعددی داشته باشند که باعث OSA می شود. نظریه ای که خروپف طولانی مدت را ناشی از اختلالات عصبی موضعی در حلق می داند نیز وجود دارد. خروپف در اصل ارتعاش بافت های نرم در راه های هوایی فوقانی است که می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
۱- افزایش حجم بافت نرم اطراف راه هوایی (گاهی اوقات به دلیل چاقی)
۲- ویژگی های ساختاری شود که راه هوایی را مسدود می کند
عوامل دیگری که ممکن است خطر آپنه انسدادی خواب را افزایش دهند عبارتند از:
۱- با افزایش حجم بافت (چاقی) در ناحیه تنه و گردن
۲- در خانم ها پس از یائسگی
۳- در خانم های باردار
۴- داشتن سابقه خانوادگی OSA (جزء ژنتیکی)
۵- سیگار کشیدن
۶- سابقه ضربه به صورت (تروما و شکستگی)
۷- مصرف الکل، آرام بخش، یا خواب آور (بیشتر این داروها شل کننده عضلانی هستند)
سایر شرایط پزشکی که می تواند به ایجاد OSA کمک کند یا آن را بدتر کند عبارتند از:
۱- رینیت آلرژیک
۲- پولیپ بینی
۳- تومورهای بینی
۴- اختلال در شکل بینی ( انحراف-شکستگی و …)
علائم و نشانه های آپنه انسدادی خواب
افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب اغلب از خوابآلودگی غیرقابل توضیح و غیرمنتظره در طول روز رنج میبرند و معمولاً از این احساس شکایت میکنند که انگار شب قبل نخوابیدهاند.
سایر علائم رایج عبارتند از
۱-خواب بی قرار و
۲- خروپف با صدای بلند (با فواصل سکوت و به دنبال آن نفس نفس زدن).
علائم و نشانههای کمتر شایع OSA شامل
۱- سردرد صبحگاهی
۲- بیخوابی
۳- مشکل در تمرکز یا کاهش توجه
۴- تغییرات خلقی (مانند اضطراب، افسردگی،تحریکپذیری و عصبانیت)
۵- از دست دادن حافظه یا فراموشی
۶- افزایش ضربان قلب و/یا فشار خون
۷- کاهش میل جنسی
۸- افزایش وزن غیرقابل توضیح
۹- افزایش ادرار و/یا ناکچوریا (بیدار شدن از خواب در شب برای استفاده از دستشویی)
۱۰- تعریق شدید شبانه و
۱۱- سوزش معده مکرر یا بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD).
در بزرگسالان، اکثر افراد مبتلا به OSA نیز اضافه وزن دارند و چاق هستند ، با ضخیم شدن و تجمع چربی مشخص در ناحیه سر و گردن. با این حال، این همیشه صادق نیست، زیرا تعداد قابل توجهی از بزرگسالان با شاخص توده بدنی طبیعی (BMI) نیز OSA دارند. دلیل این امر به خوبی ثابت نشده است. علامت مشخصه OSA در بزرگسالان خواب آلودگی شدید در طول روز است. معمولاً در فرد بزرگسال یا نوجوان مبتلا به OSA طولانی مدت، اگر به او فرصت نشستن یا استراحت داده شود، خیلی سریع حتی برای یک زمان کوتاه در طول فعالیت های معمول روزانه به خواب می رود. این حالت ها میتوانند کاملاً غیرمنتظره به نظر برسند، زیرا ممکن است فرد حتی در میانه گفتگو با دیگران یا در میان یک مکان اجتماعی و عمومی مثل کلاس دانشگاه یا اتوبوس به خواب رود.
اثرات مخرب آپنه انسدادی خواب
کمبود اکسیژن (هیپوکسی) که از آپنه انسدادی خواب ناشی می شود ممکن است باعث آسیب عصبی در هیپوکامپ و قشر پیشانی راست مغز شود. در افرادی که از OSA رنج می برند، تحقیقات علائم آتروفی هیپوکامپ را نشان می دهد و در بیش از 25 درصد از بیماران مبتلا به OSA، این آتروفی هیپوکامپ ،مشکلات جبران ناپذیری در بخش پردازش اطلاعات غیرکلامی، عملکردهای اجرایی و حافظه فعال ایجاد می کند. حتی پس از سال ها درمان، این آسیب قابل جبران نیست.
آپنه انسدادی خواب در کودکان
خوابآلودگی در کودکان مبتلا به آپنه خواب بسیار نادر است، اگرچه گاهی اوقات رخ میدهد.
در عوض، کودکان نوپا و خردسالان مبتلا به OSA شدید اغلب رفتار “بیش فعال” از خود نشان می دهند.
برخلاف علائم معمول بزرگسالان، کودکان مبتلا به OSA ممکن است نه تنها بسیار لاغر باشند، بلکه کاهش رشد و «شکوفایی» را نیز نشان دهند.
کودکان مبتلا به OSA ممکن است به دو دلیل الگوهای رشد ناقصی از خود نشان دهند:
تلاش برای نفس کشیدن آنقدر زیاد است که کالری ها با سرعت و شدت زیاد حتی در حالت استراحت سوزانده می شود و گلو و بینی آنقدر مسدود می شوند که غذا خوردن نه تنها بی مزه بلکه دردناک است.
در کودکان، OSA اغلب به دلیل انسداد لوزه ها و آدنوئیدها ایجاد می شود و گاهی اوقات با برداشتن لوزه و آدنوئیدکتومی می توان آن را اصلاح کرد.
البته آپنه در کودکان میتواند ناشی از اضافه وزن و چاقی باشد و در این شرایط، علائم OSA کودکان بیشتر شبیه علائم بزرگسالان است:
بیقراری، خستگی و کاهش حافظه و ضعف شدید در یادگیری و کاهش IQ بصورت قابل توجه
آپنه انسدادی خواب به عنوان یک عارضه بعد از عمل های جراحی
اختلال OSA می تواند به عنوان یک عارضه جدی بعد از عمل جراحی باشد که به نظر می رسد بیشتر به جراحی فلپ فارنجئال در افراد مبتلا به شکاف کام مربوط می شود. پس از جراحی فلپ فارنجئال ، بسته به اندازه و موقعیت، خود فلپ ممکن است باعث ایجاد یک اثر انسدادی در داخل حلق در طول خواب شود و تنفس موثر را مهار کند.
عمل جراحی برای اصلاح نارسایی velopalatal ممکن است باعث OSA در افراد مستعد شود، به خصوص زمانی که تورم در روزهای بعد از جراحی رخ دهد.
همچنین، در بیماران مبتلا به OSA احتمال بروز عوارض اعمال جراحی بیشتر است ، حتی اگر این عمل روی گردن و سر نباشد.
درمان آپنه انسدادی خواب در تهران
بخش مهمی در درمان آپنه انسدادی خواب، اصلاح و تغییر سبک زندگی و الگوهای رفتاری است از جمله ترک سیگار، کاهش وزن، تغییر وضعیت خواب و اجتناب از مصرف الکل و داروهای آرامبخش .
خط اول درمان استفاده ماسک فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) در هنگام خواب است. که اکثر سطوح OSA را بر طرف می کند.
در طول درمان CPAP، دستگاه مقدار کنترل شده ای از هوا را از طریق ماسکی که روی بینی، دهان یا هر دو قرار می گیرد ، وارد مسیر تنفسی بیمار می کند و فشار هوا ، عضلات شل شده را باز نگه می دارد . این درمان برای هر دو نوع متوسط و شدید آپنه انسدادی خواب موثر است. برای نتبجه گرفتن از CPAP، بیمار باید 5 ساعت در شب و 5 شب در هفته از ماسک استفاده کند تا فشار مطلوب ایجاد و رضایت بیمار از نتیجه درمان حاصل شود.
صرف نظر از مزایای CPAP، برخی از بیماران به سادگی نمی توانند این درمان را تحمل کنند و از مسائلی مانند فشار بیش از حد هوا ، صدای دستگاه ، راحت نبودن ماسک، کلاستروفوبیا و نشت هوا شکایت دارند.
مطالعات نشان داده اند، با این حال، در بیمارانی که می توانند درمان CPAP را تحمل کنند، کیفیت زندگی بهبود می یابد و نمره خواب آلودگی Epworth آنها کاهش می یابد.
سایر اشکال درمان CPAP عبارتند از:
۱- دستگاه فشار متغیر مثبت راه هوایی (VPAP) که با نام دو سطحی یا BiPAP نیز شناخته میشود، از یک مدار الکترونیکی برای نظارت بر تنفس بیمار استفاده میکند و دو فشار مختلف را اعمال میکند، یک فشار افزایش یافته در هنگام دم و یک فشار کاهش یافته در هنگام بازدم. این دستگاه گرانتر است و گاهی اوقات برای بیمارانی با سایر مشکلات تنفسی همزمان نیز استفاده میشود.
۲- دستگاه فشار مثبت خودکار راه هوایی (APAP) که با نام “Auto CPAP” نیز شناخته می شود، جدیدترین شکل این نوع درمان است و از رایانه برای نظارت بی وقفه تنفس بیمار استفاده می کند.
۳- دستگاه EPAP بینی وسیله ایست که در بالای بینی بیمار قرار می گیرد و از نفس خود بیمار برای ایجاد فشار هوا استفاده می کند. این درمان نسبت به CPAP کمتر موثر است.
گاهی اوقات، اپلاینس های دهانی یا اسپلینتها نیز به جای CPAP انتخاب میشوند، اما آنقدرها مؤثر نیستند. این وسایل شبیه محافظ دهانی که در ورزش های رزمی برای محافظت از دندان ها استفاده می شود، هستند و باعث جابجا کردن فک به سمت پایین و به جلو می شوند. این کار زبان را دورتر از حلق و دیواره پشتی راه هوایی نگه می دارد و ممکن است برای بهبود تنفس و کاهش آپنه موثر باشد.
در سال 2014، FDA مجوز استفاده از دستگاه تحریک راه هوایی فوقانی را برای درمان OSA صادر کرد .این دستگاه تنفس بیمار را اندازه گیری می کند و تحریک الکتریکی خفیف به عصب هیپوگلوسال برای افزایش تون عضلانی در پشت زبان اعمال می کند . این دستگاه از افتادن زبان در پشت راه هوایی در هنگام خواب جلوگیری می کند و دارای یک کنترلر دستی است تا بیمار آن را خاموش و روشن کند.
شواهد کافی برای ترویج دارو برای درمان آپنه انسدادی خواب، از جمله استفاده از فلوکستین، پاروکستین، استازولامید و تریپتوفان به همراه سایر موارد وجود ندارد.
در گذشته، درمانهای جراحی برای OSA، جراحی کام نرم را در اولویت قرار میدادند، از جمله
1- snare uvulectomy
2- uvulopalatoplasty
3- uvuloplalatopharyngoplasty
4- laser-assisted uvuloplasty
5- radiofrequency ablation of the soft palate
6- tonsillar pillar implantation
از این بین محبوب ترین درمان جراحی برای OSA، جراحی uvulopalatopharyngoplasty است که شایع ترین و محتمل ترین محل انسداد و بافت اضافی کام نرم را برطرف می کند. این روش شامل برداشتن لوزه، بریدن و جابجایی ستون لوزه قدامی و خلفی، و برداشتن یوولا با تولید یک یوولا کوچکتر است.
یکی از دلایل شایع آپنه هنگام خواب ، کوچک و عقب بودن فک و چانه است که منجر به بسته شدن راه تنفسی از طریق عقب رفتن زبان می شود . در این افراد بهترین روش جراحی ارتوسرجری ارتوگناتیک سرجری دو فک بعلاوه جراحی جنیوپلاستی (جلو کشیدن چانه) است که مشکل بیمار را برطرف خواهد کرد. جهت کسب اطلاعات دقیقتر از ارتوسرجری به بخش ارتوگناتیک سرجری در لیست خدمات سایت مراجعه کنید.
یکی از خدمات درمانی در کلینیک جراحی فک و صورت دکتر حمید پاچناری، ارزیابی و درمان سندرم آپنه خواب انسدادی راه هوایی (OSA) است که برای درمان قطعی آپنه انسدادی خواب اقدام نمایید. لطفاً جهت اخذ مشاوره از پلتفرم آنلاین واتس اپ مطب دکتر پاچناری استفاده کنید یا اگر مایل به تعیین قرار ملاقات هستید با شماره ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷ و ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ تماس بگیرید.
گزینه های درمانی برای OSA
رایج ترین گزینه های درمانی برای OSA عبارتند از:
۱- وضعیت خواب کنترل شده : ممکن است مفید باشد با توجه به اینکه OSA فقط در هنگام خوابیدن به پشت رخ می دهد
۲- اسپلینت های فکی که فک پایین را به سمت جلو و پایین قرار می دهند. این روش تنها مقدار محدودی راه هوایی را باز می کند و با گذشت زمان می تواند دندان ها را جابجا کند و بایت را تغییر دهد که می تواند بر ظاهر صورت و توانایی جویدن تأثیر منفی بگذارد. ما این درمان را توصیه نمی کنیم
۳- دستگاه های نوع CPAP که بیمار را مجبور به تنفس طبیعی در هنگام خواب می کنند. این یک فیزیولوژی خواب طبیعی نیست، نیاز به استفاده از دستگاه هنگام خواب دارد و بسیاری از بیماران نمی توانند آن را تحمل کنند.
۴- جراحی uvulopalatopharyngoplasty است که شایع ترین و محتمل ترین محل انسداد و بافت اضافی را برطرف می کند. این روش شامل برداشتن لوزه، بریدن و جابجایی ستون لوزه قدامی و خلفی، و برداشتن زبان کوچک است.
۵- جراحی ارتوگناتیک ( ارتوسرجری ) دو فک و چانه:
در موارد OSA که ناشی از عقب بودن فک و چانه هستند ، این جراحی به شکل چشم گیری ، مشکل آپنه خواب بیمار را بر طرف می کند. همزمان با این عمل امکان اصلاح انحراف و انسداد بینی و افتادگی کام نرم و جراحی اصلاحی زبان نیز وجود دارد
چه کسانی از جراحی آپنه انسدادی خواب سود می برند؟
جراحی برای اصلاح انسداد راه هوایی و آپنه خواب ممکن است برای بزرگسالان، نوجوانان و کودکانی که مشکل تنفس دارند توصیه شود.
آپنه انسدادی خواب معمولاً شامل مشکلاتی در عبور هوا از نواحی راه هوایی فوقانی به دلیل انسداد فیزیکی یا کاهش قابل توجه فضاهای عملکردی راه هوایی است که باعث کمبود اکسیژن رسانی به بدن و مغز می شود. شایع ترین نواحی انسداد شامل بینی، دهان و فضای راه هوایی در پشت گلو است (اوروفارنکس).
انسداد راه هوایی بینی می تواند ناشی از موارد زیر باشد: سوراخ های بینی باریک ، انحراف تیغه بینی ، شاخک های بینی بیش از حد بزرگ ، بافت آدنوئید در پشت گلو و/یا پولیپ بینی
انسداد راه هوایی دهان می تواند ناشی از موارد زیر باشد: فک عقب رفته یا کوچک، چانه عقب رفته، مال اکلوژن (اختلالات فکی دندانی) ، زبان بیش از حد بزرگ و کام نرم شل و بیش از حد بلند و آدنوئید بزرگ.
پرسشنامه راه هوایی
پرسشنامه راه هوایی دکتر حمید پاچناری برای آپنه انسدادی خواب (OSA) به تشخیص اختلال تنفسی شما در خواب کمک می کند .
آیا در طول روز از طریق دهان نفس می کشید؟
خیر ____ بله____
شدت مشکل تنفسی شما چیست؟
خفیف____ متوسط____ شدید____
هر چند وقت اتفاق می افتد:
گاهی اوقات ____ نسبتاً ____ همیشه ____
آیا هنگام خواب از طریق دهان نفس می کشید؟
خیر____ بله____
هر چند وقت اتفاق می افتد:
گاهی اوقات ____ نسبتاً ____ همیشه ____
آیا خروپف می کنید؟
خیر ____ بله ____
شدت خروپف شما:
خفیف ____ متوسط ____ شدید ____
آیا در طول روز خسته هستید؟
خیر ____ بله ____
شدت خستگی شما در طول روز است:
خفیف ____ متوسط ____ شدید ____
آیا احساس خفگی در خواب دارید؟
خیر ____ بله ____
چه زمانی شروع شد یا تشخیص داده شد؟ ________________________________
شدت حس خفگی در خواب شما:
خفیف _____ متوسط ____ شدید ____
آیا در خواب در شب مشکل دارید؟
خیر ____ بله ____
شدت مشکلات خواب شما:
خفیف ____ متوسط ___ شدید ____
آیا هنگام خواب زیاد تکان می خورید و می چرخید؟
خیر ____ بله ____
میزان تکان و چرخش :
خفیف ____ متوسط ____ شدید ____
آیا شب ها از خواب بیدار می شوید که بتوانید نفس را بکشید؟
خیر ____ بله ____
دفعات این اتفاق :
گاهی اوقات ____ نسبتاً ____ اغلب ____
آیا پاها و/یا بازوهای شما در شب تکان میخورند؟
خیر ____ بله ____
میزان حرکات پا و دست :
خفیف ____ متوسط ____ شدید ____
به چه جهت میخوابید؟
پشت ____ پهلوها ____ شکم ____ سایر _________
آیا فشار خون بالا دارید؟
خیر ____ بله ____
شدت: خفیف____ متوسط ____ شدید ____
آخرین فشار خون شما چقدر است؟ ____________
سیگار میکشید؟
خیر ____ بله ____
چند بسته در روز ____ چند سیگار در روز ____
آیا بیماری ریوی (تنفسی) دارید؟
خیر ____ بله ____
بیماری چیست؟ ____________
آیا برای بیماری تنفسی یا آپنه خواب خود عمل جراحی انجام داده اید؟
خیر ____ بله ____
چه درمان هایی انجام شده است؟ _______________________________
آیا مطالعه خواب (پلی سومنوگرافی)داشته اید؟
خیر ____ بله ____ (اگر بله، لطفا کپی گزارش را به شماره ۰۹۱۸۸۸۱۷۹۱۸ در واتس اپ یا تلگرام ارسال کنید)