پیوند استخوان صورت یکی از روشهای پیشرفته در جراحیهای ترمیمی و بازسازی است که برای بازگرداندن ساختار و عملکرد استخوانهای صورت به کار میرود. این روش زمانی استفاده میشود که استخوانهای صورت به دلیل آسیبهای شدید، بیماریها یا نقصهای مادرزادی دچار تخریب یا کمبود شده باشند. با پیشرفت فناوریهای پزشکی و انجام پیوند استخوان مشکلات استخوان صورت در بسیاری از بیماران رفع میشود و کیفیت زندگی آنها بهبود پیدا میکند. این روش عموما برای کسانی پیشنهاد میشود که میخواهند ظاهر طبیعی را به صورت خود برگردانند یا برای عملهای مربوط به فک و دندان مثل کاشت ایمپلنت دندان آماده شوند. به کمک پیوند استخوان صورت هم ظاهر فرد بهتر میشود و هم مشکلات جویدن، صحبت کردن و حتی تنفس هم رفع میشود.
این روش میتواند برای بیمارانی که به دلیل تروما، بیماریهای مزمن یا از دست دادن دندانها دچار مشکلات استخوانی شدهاند، یک راه درمان موثر و پیشرفته است. در این مقاله قصد داریم درباره پیوند استخوان فک از لگن، عوارض پیوند استخوان فک، هزینه پیوند استخوان صورت و مراقبتهای بعد از پیوند استخوان در ایمپلنت بپردازیم.
در کلینیک دکتر حمید پاچناری، بهترین جراح فک و صورت در زعفرانیه تهران، انواع عملهای زیبایی و درمانی فک و دندان به کمک به روزترین و پیشرفتهترین روشها انجام میشود. پیوند استخوان فک از لکن، جراحی مفصل فک و جراحی ارتوگناتیک از جمله خدمات حرفهای این کلینیک هستند. برای دریافت مشاوره یا رزرو نوبت با شمارههای کلینیک تماس بگیرید. ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ – ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷
پیوند استخوان صورت چیست؟
پیوند استخوان صورت به عملی گفته میشود که در آن از استخوان بدن بیمار یا مواد جایگزین استخوان استفاده میکنند و کمبود استخوان در نواحی آسیبدیده را جبران کرده و آن را ترمیم یا بازسازی میکنند. از این روش عموما برای بازسازی استخوانهای فک بالا یا پایین، گونهها یا سایر قسمتهای صورت به کار میرود. هدف اصلی این جراحی ایجاد یک بستر محکم برای قرار گفتن درست عضلات و ساختارهای صورت است. همچنین برای اینکه کاشت ایمپلنت یا روشهای دیگر بازسازی دندانها انجام شود استخوان فک و صورت باید تراکم و توان کافی را داشته باشند که با این عمل میتوان به این مهم دست یافت.
دلایل نیاز به پیوند استخوان صورت
افراد به دلایل مختلفی ممکن است نیاز به پیوند استخوان صورت داشته باشند. برای مثال در شرایطی تروما یا آسیبهای شدید مثل شکستگیهای ناشی از تصادف یا ضربههای سنگین باعث آسیب دیدن استخوانها میشود عمل پیوند استخوان صورت پیشنهاد میشود. در بعضی بیماران که بیماریهای مزمن مثل بیماریهای پریودنتال باعث تحلیل استخوان فک میشوند. نقایص مادرزادی در ساختار و بافت استخوان صورت را هم به کمک پیوند استخوان میتوان رفع کرد. در مواردی که بیمار نیاز به کاشت ایمپلنتهای دندانی دارد اما استخوان فک وی تحلیل رفته و تراکم کافی برای حمایت از ایمپلنت را ندارد پیوند استخوان فک میتواند مشکل تراکم استخوان را برطرف کند.
پیوند استخوان به روشهای مختلف و با استفاده از مواد مختلفی انجام میشود. ممکن است برای این جراحی از استخوان بدن خود بیمار مثل استخوان لگن یا چانه استفاده کنند. در بعضی موارد هم از بانک استخوانهای اهدایی یا حیوانات استفاده میکنند. استفاده از مواد مصنوعی مثل پودر استخوان هم رواج دارد. در تمام این روشها بدن به کمک استخوان جدید شروع به بازسازی، ترمیم و رشد استخوان طبیعی میکند.
انواع پیوند استخوان صورت
پیوند استخوان صورت بسته به نوع موادی که برای بیمار استفاده میکنند به انواع مختلفی تقسیم میشود. هرکدام از این روشها مزایا و معایب خاص خود را دارد. اینکه کدام روش برای بیمار انتخاب شود بسته به شرایط استخوانی وی، میزان آسیب یا تحلیلرفتگی بافت استخوان دارد. در ادامه انواع مختلف پیوند استخوان صورت را بررسی میکنیم:
پیوند استخوان اتوژن (از بدن خود بیمار)
برای پیوند استخوان با روش اتوژن از استخوان بدن خود بیمار استفاده میکنند. استخوان مورد نیاز را از نواحی مثل چانه، فک، لگن، دندهها یا ساق پا برمیدارند. از آنجا که برای این روش از استخوان بدن خود بیمار استفاده میشود میزان سازگاری بالاست و احتمال اینکه بدن بیمار پیوند را پس بزند بسیار کم است. استخوانی که از بدن برداشته شده حاوی سلولهای زنده است که به رشد و تشکیل استخوان جدید کمک میکند. از مزایای این روش میتوان به خطر عفونت پایین اشاره کرد به علاوه احتمال اینکه بدن بیمار واکنش ایمنی نشان دهد بسیار پایین است. از طرفی چون استخوان جاوی سلولهای زنده است استخوان جدید زودتر شروع به رشد میکند. اما این روش هم مانند هر روش درمانی دیگری میتواند معایبی هم داشته باشد. برای استفاده از استخوانها بدن بیمار باید یک جراحی جداگانه انجام شود که این دوره نقاهت را کمی طولانیتر میکند. علاوه بر این میزان استخوانی که از ناحیه لگن یا چانه بیمار میتوان برداشت محدود است و برای آسیبهای گسترده جوابگو نیست.
پیوند استخوان از لگن به صورت
پیوند استخوان از لگن به صورت معمولا زمانی انجام میشود که به حجم بیشتری از استخوان برای بازسازی نیاز باشد. برای بازسازیهای گسترده فک یا ترمیم نقصهای بزرگ ناشی از آسیبهای شدید از استخوان لگن استفاده میکنند. برای این کار استخوان مورد نیاز را از ناحیه کریست ایلیاک برمیدارند. در پوست ناحیه لگن یک برش ایجاد میکنند و بخشی از استخوان قشری یا استخوان اسفنجی را برمیدارند. استخوان برداشته شده بعد از شکل دادن توسط جراح به محل مورد نظر منتقل میشود و با پیچ یا صفحات مخصوص ثابت میشود. این عمل کاملا تحت بیهوشی عمومی انجام میشود.
پیوند استخوان از چانه به صورت
برای مواردی که وسعت آسیب زیاد نیست و به میزان استخوان کمتری نیاز دارند از استخوان چانه به جای لگن استفاده میکنند. معمولا برای مواردی که بخش کوچک از استخوان فک نیاز به ترمیم و بازسازی دارد از این روش استفاده میکنند. استخوان مورد نیاز را معمولا از ناحیه جلوی فک پایین و چانه برمیدارند. برای این عمل از طریق داخل دهان برش میزنند و جای زخم روی پوست صورت باقی نمیماند. بعد از برداشتن بافت سخت استخوان چانه آن را به محل پیوند منتقل میکنند و پس از شکل دادن توسط پیچ یا مواد چسبنده مخصوص ثابت میشود. این روش نسبت به برداشت استخوان از لگن کمتهاجمیتر است و از آنجایی که چانه فاصله کمتری از محل پیوند دارد جراحی هم سریعتر انجام میشود. اما مهمترین عیب این روش محدودیت در میزان استخوان احتمال تغییر شکل چانه است.
پیوند استخوان آلوژن (از اهداکننده انسانی)
برای پیوند استخوان صورت به روش آلوژن از استخوان بدن یک اهداکننده استفاده میکنند و این استخوان معمولا از بانک بافت و استخوان برداشته میشود. استخوانهای اهدایی عموما به صورت خشکشده و استریل هستند تا خطر انتقال بیماری به حداقل برسد. این استخوان بعد از قرار گرفتن در بدن بیمار کمک میکند که استخوان طبیعی به تدریج شروع به رشد کند. یک مزیت مهم این روش این است که نیازی به جراحی دوم برای برداشت استخوان از بدن خود بیمار نیست. از طرفی چون مواد پیوندی کاملا استریل هستند خطر عفونت تا حد امکان کاهش پیدا میکند.
اما به دلیل نبود سلولهای زنده، رشد استخوان جدید کُندتر اتفاق میافتد. یک عیب دیگر این روش احتمال بروز واکنشهای ایمنی در موارد نادر است.
پیوند استخوان زنوژن (از حیوانات)
برای این نوع پیوند استخوان صورت از استخوان حیواناتی مثل گاو یا خوک استفاده میکنند. این استخوانها هم در آزمایشگاه پردازش میشوند و کاملا استریل هستند و مثل روش آلوژن به عنوان بستری برای رشد استخوان طبیعی بیمار عمل میکنند. اینکه نیازی به جراحی دوم و برداشت استخوان از بدن خود بیمار نیست یک مزیت مهم این روش به شمار میرود. از طرفی این مدل مواد پیوندی تقریبا همیشه در دسترس هستند. از معایب این روش هم میتوان به احتمال بروز واکنش ایمنی یا پس زدن بدن اشاره کرد. از آنجا که این استخوانها سلول زنده ندارند رشد استخوان جدید کُندتر اتفاق میافتد.
پیوند استخوان مصنوعی (آلوپلاست)
در روش پیوند استخوان صورت با استخوان مصنوعی از موادی مثل هیدروکسی آپاتیت یا فسفات کلسیم به عنوان جایگزین استخوان استفاده میشوند. این مواد بهگونهای طراحی شدهاند که شبیه ساختار طبیعی استخوان باشند. در نتیجه وقتی در بدن قرار میگیرند به رشد طبیعی بافت استخوان در اطراف مواد پیوندی کمک میکنند. این مدل مواد پیوند استخوان کاملا استریل هستند و احتمال بروز عفونت یا انتقال بیماری در آنها تقریبا صفر است. یک مزیت دیگر این مواد فراوانی و در دسترس بودن آنهاست. علاوه بر این بیمار نیازی به یک جراحی اضافی برای برداشت استخوان از بدن خودش ندارد. اما در این روش سرعت رشد استخوان جدید به نسبت پایینتر است و در بعضی موارد هم نسبت به استخوانهای طبیعی استحکام کمتری دارند.
پیوند ترکیبی
در بعضی موارد هم بسته به وسعت آسیب و میزان استخوان مورد نیاز ممکن است از ترکیب این روشها استفاده کنند. برای مثال در بعضی موارد استخوان مصنوعی را با سلولهای مغز استخوان یا پروتئینهای محرک ترکیب میکنند تا به نتیجه بهتری برسند.
مقایسه انواع روشهای پیوند استخوان صورت
| نوع پیوند | منبع | مزایا | معایب |
| اتوژن | بدن خود بیمار (چانه، لگن، دندهها، ساق پا) | سازگاری بالا
خطر عفونت و واکنش ایمنی پایین رشد سریعتر استخوان جدید به دلیل وجود سلولهای زنده |
نیاز به جراحی دوم برای برداشت استخوان
درد یا ناراحتی در محل برداشت محدودیت در مقدار استخوان قابل برداشت |
| آلوژن | اهداکننده انسانی (بانک بافت) | عدم نیاز به جراحی دوم
مواد استریل با خطر عفونت پایین |
رشد کندتر استخوان جدید به دلیل نبود سلولهای زنده
احتمال واکنش ایمنی در موارد نادر |
| زنوژن | حیوانات (مانند گاو یا خوک) | عدم نیاز به جراحی دوم
در دسترس بودن بالای مواد |
احتمال واکنش ایمنی یا پس زدن
رشد کندتر استخوان جدید |
| آلوپلاست | مواد مصنوعی (هیدروکسی آپاتیت، فسفات کلسیم) | کاملا استریل و بدون خطر انتقال بیماری
در دسترس بودن نامحدود عدم نیاز به جراحی دوم |
رشد کندتر استخوان جدید
استحکام کمتر نسبت به استخوان طبیعی |
| ترکیبی | ترکیب مواد مختلف (مانند مصنوعی و سلولهای مغز استخوان) | ترکیب مزایای روشهای مختلف برای نتایج بهتر | پیچیدگی بیشتر در انتخاب و اجرای روش |
پیوند استخوان صورت چگونه انجام میشود؟
فرآیند پیوند استخوان صورت در چند مرحله انجام میشود و نیاز به برنامهریزی دقیق دارد. این جراحی ممکن است بسته به پیچیدگی عمل و شرایط بیمار تحت بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام شود. مراحل این عمل جراحی عبارتند از:
- ارزیابی اولیه: جراح ابتدا با استفاده از تصویربرداریهایی مانند اشعه ایکس یا سیتی اسکن، وضعیت استخوانهای صورت را بررسی میکند تا میزان کمبود استخوان و محل دقیق پیوند مشخص شود.
- آمادهسازی محل جراحی: پس از بیحسی یا بیهوشی، جراح برشی در ناحیه موردنظرایجاد میکند تا به استخوان دسترسی پیدا کند. ناحیه برش ممکن است داخل دهان باشد یا از روی صورت.
- قرار دادن ماده پیوندی: مواد پیوندی که مطابق با نیاز بیمار انتخاب شده در محل مورد نظر قرار میگیرد. در بعضی موارد از پیچها یا صفحات مخصوص برای ثابت کردن استخوان پیوندی استفاده میکنند.
- پوشاندن محل پیوند: برای محافظت از ماده پیوندی یک لایه غشای محافظ روی آن را میپوشاند که هم به رشد طبیعی استخوان کمک میکند و هم جلوی جابجا شدن مواد پیوندی را میگیرد.
- بستن محل جراحی: در نهایت بعد از جاگذاری مواد و پوشاندن محل پیوند برشها را با بخیه میبندند.
مدتزمان جراحی بسته به پیچیدگی و نوع پیوند متفاوت است، اما معمولا بین یک تا سه ساعت طول میکشد. در بعضی موارد این عمل به صورت سرپایی انجام میشود و در بعضی موارد هم بیمار باید مدت کوتاهی بستری شود.
دوره ریکاوری بعد از پیوند استخوان صورت چقدر طول میکشد؟
زمان بهبودی پس از پیوند استخوان صورت به عوامل مختلفی بستگی دارد. نوع پیوند، سلامت عمومی بیمار و محل پیوند از جمله مواردی هستند که روی طول دوره نقاهت تاثیر دارند. دوره بهبودی اولیه حدود یک تا دو هفته طول میکشد. در این مدت بیمار تورم، کبودی و ناراحتی خفیفی در محل جراحی احساس کند که طبیعی است. بهبودی کامل و ادغام کامل مواد پیوند با استخوان طبیعی ممکن است بین سه تا دوازده ماه طول بکشد. در این مدت بدن به تدریج شروع به تولید بافت استخوانی جدید میکند. در مواردی که آسیب گستردهتر و پیوند وسیعتر است، مثل مواردی که بازسازی کل فک باید انجام شود، دوره ریکاوری ممکن است تا یک سال هم طول بکشد. عواملی مثل سیگار کشیدن، دیابت یا تغذیه نامناسب میتوانند زمان بهبودی را طولانیتر کنند. به همین دلیل، رعایت مراقبتهای پس از عمل برای موفقیت پیوند بسیار مهم است.
مراقبتهای بعد از عمل پیوند استخوان صورت
یکی از مواردی که برای رسیدن به موفقیت در پیوند استخوان صورت نقش مهم و اساسی دارد رعایت دقیق نکات مراقبتی بعد از عمل است.
- در هفتههای اول بعد از عمل غذاهای نرم مثل سوپ، پوره سیبزمینی، ماست و اسموتی مصرف کنید تا فشار روی محل جراحی تا حد امکان کم شود.
- در صورت بروز درد و تورم استفاده از داروهای ضدالتهابی یا مسکنهای تجویزشده توسط پزشک و همچنین کمپرس یخ میتواند کمک کند.
- بهداشت دهان و دندان بعد از عمل باید رعایت شود. از دهانشویههای مخصوص و ملایم برای این کار استفاده کنید و مراقب باشید مسواک به محل جراحی برخورد نکند.
- فعالیتهای شدید مانند ورزش یا بلند کردن اجسام سنگین را برای چند هفته کنار بگذارید. فعالیتهای سنگین میتوانند باعث جابجایی مواد پیوندی شوند.
- آنتیبیوتیکها یا سایر داروهای تجویزشده را مطابق دستور مصرف کنید تا دچار عفونت نشوید.
- سیگار کشیدن میتواند فرآیند بهبودی را کُند کند و خطر شکست پیوند را بالا ببرد. پس بعد از عمل از سیگار کشیدن اجتناب کنید.
- برای بررسی روند بهبودی و اطمینان از ادغام درست مواد پیوندی با استخوان طبیعی به طور منظم برای معاینات دورهای بروید.
هزینه پیوند استخوان صورت
عوامل مختلفی وجود دارند که روی هزینه پیوند استخوان صورت تاثیر میگذارند. وسعت آسیب و شدت تحلیل استخوان و میزان مواد پیوندی مورد نیاز برای پیوند استخوان صورت و روشی که برای پیوند انتخاب میشود از جمله مواردی هستند که روی هزینه پیوند استخوان صورت تاثیر مستقیم دارند. برای مثال اگر استخوان مورد نیاز از بدن خود بیمار برداشته شود برای این کار باید یک عمل جداگانه انجام شود و همین میتواند هزینهها را بالاتر ببرد. از طرفی موقعیت جغرافیایی مطب دندانپزشکی و مهارت، تجربه و تخصص جراح فک و صورت هم روی هزینهها تاثیر دارد. با انتخاب یک جراح متخصص فک و صورت با تجربه و حرفهای برای پیوند استخوان صورت میتوانید اطمینان داشته باشید که نتیجه عمل موفقیتآمیز و مطابق سلیقه و ترجیح شما خواهد بود. در کلینیک دکتر حمید پاچناری در زعفرانیه تهران تمامی خدمات درمانی و زیبایی دهان و دندان مثل درمان شکستگی استخوانهای صورت، جراحی دندان نهفته و پیوند استخوان فک از لگن با بهترین امکانات و مناسبترین قیمت و در یک محیط کاملا حرفهای انجام میشود. برای رزرو نوبت همین حالا تماس بگیرید. ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ – ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷
کلام پایانی
پیوند استخوان صورت یک روش جراحی مؤثر و پرکاربرد است که میتواند به بازسازی ساختار و عملکرد استخوانهای صورت کمک کند. این روش با استفاده از انواع مختلف مواد پیوندی، از جمله استخوان خود بیمار، اهداکنندگان، حیوانات یا مواد مصنوعی انجام میشود. پیوند استخوان صورت برای بیمارانی که به دلیل تروما، بیماری یا نقصهای مادرزادی دچار مشکلات استخوانی شدهاند، میتواند تحولی بزرگ در زندگی ایجاد کند. با پیشرفتهای اخیر در فناوریهای پزشکی، پیوند استخوان صورت به گزینهای ایمن و قابل اعتماد تبدیل شده است که هم به بهبود سلامت دهان و صورت کمک میکند، هم اعتمادبهنفس را به بیمار برمیگرداند.
اگر با مشکلات استخوان صورت دست و پنجه نرم میکنید و یا دچار آسیبهای شدید شدهاید و نیاز به ترمیم و بازسازی استخوانهای صورت یا فک خود دارید با مراجعه به مطب دکتر حمید پاچناری، بهترین متخصص جراحی فک و صورت در شمال تهران میتوانید با اطمینان کامل برای عمل پیوند استخوان صورت اقدام کنید و هیچگونه نگرانی بابت نتیجه نداشته باشید. برای رزرو نوبت یا دریافت مشاوره همین حالا تماس بگیرید. ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ – ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷
سوالات متداول
آیا پیوند استخوان صورت درد دارد؟
پیوند استخوان صورت تحت بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام میشود و بیمار هیچ دردی احساس نمیکند.
آیا پیوند استخوان صورت میتواند مشکلات ساختاری مادرزادری را حل کند؟
بله، بسیاری از افرادی که دچار مشکلات مادرزادی در ساختار استخوان فک و صورت خود هستند میتوانند به کمک این عمل درمان شوند.
چقدر بهبودی بعد از پیوند استخوان صورت چقدر طول میکشد؟
مراحل اولیه بهبود یک تا دو هفته طول میکشد اما ادغام شدن مواد پیوندی با استخوان طبیعی ممکن است 3 تا 12 ماه طول بکشد.






