علت درد فک و صورت

درد فک چیست؟

درد فک یک بیماری یا ناراحتی شدید است که می‌تواند بر استخوان‌های فک یا اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) تأثیر بگذارد. این می تواند به صورت، سر یا گردن گسترش یابد و ممکن است مربوط به دندان قروچه، تروما یا شرایط دیگری باشد که بعداً بررسی خواهیم کرد.

دکتر حمید پاچناری متخصص و جراح فک و صورت در تهران می باشد از این رو برای انجام خدماتی چون جراحی فک ارتوگناتیک ، ایمپلنت دندان و بازسازی استخوان فک می توانید با کلینیک دکتر پاچناری تماس بگیرید  ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ – ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷ و از این طریق مشاوره مستقیم داشته باشید ۰۹۱۸۸۸۱۷۹۱۸

عوامل و دلایل درد فک و صورت

۱- پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان خصوصا در مواردی که عمیق باشد و به عصب دندان برسد می تواند باعث درد پراکنده یا موضعی در همان سمت فک شود. این درد می تواند بدنبال سرما یا گرما یا مصرف شیرینی جات بروز کند یا درد شبانه خودبخود باشد. سریعا جهت ترمیم و عصب کشی به دندانپزشک مراجعه کنید

۲- بیماری پریودنتال (عفونت لثه)

معمولا به علت تجمع جرم و پلاک در اطراف دندان بدلیل بهداشت ضعیف دهان رخ می دهد
لثه اطراف دندان قرمز رنگ و متورم است
تحلیل لثه و بیرون زدن ریشه دندان دیده می شود
معمولا بصورت یک درد موضعی با حس خارش لثه همراه است
جرمگیری لثه و رعایت دقیق بهداشت دهان می تواند مشکل را برطرف کند

۳- آبسه دندان

تجمع چرک در اطراف ریشه دندان بشدت پوسیده منجر به تورم لثه زیر دندان درگیر می شود و معمولا تا زمان سوراخ شدن لثه و تخلیه چرک ، منجر به درد شدیدی می شود
دندان درگیر یا باید عصب کشی یا کشیده شود.

۴- دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته

در صورت بروز پوسیدگی یا آبسه یا کیست و تمومور در اطراف این دندان ، درد در ناحیه انتهای فک و اطراف گوش رخ می دهد
به این علت جراحی دندان عقل نهفته توسط جراح فک و صورت را توصیه می کنیم و بهترین سن جهت اینکار قبل از ۲۵ سالگی است

۵- ترمیم بلند یا روکش بلند

بیش از حد بلند بودن ترمیم یا روکش دندان باعث وارد شدن ضربه ناگهانی به دندان و بعد از مدت کوتاهی منجر به درد شدید و در طولانی مدت منجر به لق شدن دندان می شود
به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا مجددا ارتفاع ترمیم را چک کند

۶- دندان قروچه

ساییدن و فشردن فک بصورت ناخودآگاه بر روی هم در هنگام خواب منجر به درد مفصل فک و دندانها خصوصا در هنگام صبح و بلافاصله بعد از بیدار شدن می شود
استفاده از نایت گارد به شما کمک می کند

۷- کیست و تومور فک

خصوصا در موارد تهاجمی و بدخیم منجر به تورم فک و گاهی ترشح چرک به دهان می شود و در صورت درگیر کردن اعصاب حسی می تواند منجر به تغییرات حسی از جمله درد فک شوند
اگر تورم بی دلیل و ناگهانی صورت دارید سریعا به جراح فک و صورت مراجعه کنید و تصویر OPG تهیه کنید.

۸- شکستگی فک

در هنگام تصادف ، حادثه شغلی ، حادثه ورزشی ، سقوط از ارتفاع و … ضربه شدید وارد شده به فک می تواند منجر به شکستن و خورد شدن استخوان های فک و صورت شود که با درد شدید همراه است
در این حالت معمولا کبودی صورت وجود دارد و دندانها مثل قبل روی هم قرار نمی گیرند.

۹- آفت

زخم آفتی که معمولا در لب یا زبان ایجاد می شود بصورت یک زخم سفید با حاشیه قرمز دیده می سود که معمولا بعد از ۷ تا ۱۰ روز خودبخود خوب می شود و می تواند باعث تجربه دردناک در ناحیه و اطراف خود شود.

۱۰- هر گونه زخم دهانی

زخم دهان به هر علتی که باشد مثلا سوختن کام حین خوردن پیتزا ، تا زمان بهبودی منجر به درد منتشر یا ناحیه
ای خواهد شد

۱۱- التهاب مفصل فک

اختلالات مفصل فک معمولا با علائمی مانند صدای مفصل فک ، درد در ناحیه گوش و گاهی محدودیت حرکات دهان و خسته شدن فک هنگام جویدن غذاهای سفت همراه است.
اختلال مفصل فک یکی از شایعترین دلایل درد پراکنده اطراف گوش و در ناحیه گردن و شقیقه است.

۱۲- التهاب عضلات صورت

التهاب عضله یا میوزیت بدلیل عفونت یا بیش از حد کار

کردن عضله رخ می دهد که بیشتر منجر به کاهش باز شدن دهان ، خسته شدن فک و درد در نواحی شقیقه و زاویه فک و زیر دهان می شود

۱۳- سینوزیت

سینوزیت مگزیلاری یا عفونت سینوس فک بالا که معمولا با ترشح چرک از بینی و پشت حلق همراه است می تواند باعث درد در ناحیه گونه و درد دندانهای خلفی فک بالا خصوصا در هنگام نوشیدن آب سرد می شود. در این حالت معمولا خم کردن سر به سمت پایین باعث تشدید درد می شود.

۱۴- عفونت گوش

هر گونه عفونت در گوش می تواند علائمی شبیه به درد

مفصل را سبیه سازی کند
در صورت ترشح از گوش یا اختلال شنوایی همراه با درد گوش به متخصص گوش و حلق و بینی مراجه کنید

۱۵- عفونت غدد بزاقی

معمولا منجر به تب ، تورم صورت ، قرمزی پوست و سفتی پوست ناحیه و درد در ناحیه درگیر می شود.
این عفونت می تواند بدلیل دیابت ، سنگ بزاقی یا عوامل ویروسی مثل اوریون رخ دهد

۱۶- اضطرب و استرس

اضطراب از طریق ایجاد تحریک پذیری و تنشن عضلانی و بی خوابی در ایجاد و تشدید درد تاثیر می گذارد.
اصولا استرس هر درد مزمنی را تشدید خواهد کرد

۱۷- پوزیشن های نامناسب سر و گردن

خم کردن طولانی مدت سر به پایین یا طرفین در طولانی مدت جهت مطالعه یا استفاده از موبایل ، تلفن یا کامپیوتر می تواند منجر به التهاب عضلان و مفاصل صورت و گردن و منجر به درد پراکنده شود
همچنین خوابیدن روی چانه یا فشار روی فک در هنگام خواب باعث ایجاد درد و خستگی خواهد شد.

۱۸- مصرف بیش از حد کافئین

مصرف کافئین بیش از حد مثل نوشیدن زیاد قهوه می تواند در برخی افراد باعث احساس درد در ناحیه چشم و گونه و فک بالا شود
این سردرد شبیه به سردرد ناشی از افزایش شدید فشار خون است که در بیماران قلبی یا در اثر فعالیت بسیار سنگین رخ می دهد

۱۹- زونا (هرپس زوستر )

در اثر عود عفونت هرپس معمولا در بزرگسالان رخ می دهد.
درد شدید و سوزشی است
درد در مسیر عصب درگیر ایجاد می شود و ۴تا۵ روز بعد از شروع درد در همان مسیر وزیکولهای پوستی ایجاد می شود
شایعترین محل در صورت در مسیر عصب افتالمیک و اطراف چشم است
اکثر افراد بعد از ۶ هفته خوب می شوند ولی ممکن است تبدیل به درد مزمن شود.

۲۰- میگرن

میگرن می تواند باعث سردرد یکطرفه همراه با علائمی مثل حالت تهوع و استفراغ و فوتوفوبی (حساسیت به نور) و فونوفوبی (حساسیت به صدا ) شود که ممکن است ۴ تا ۷۲ ساعت طول بکشد و حالت ضرباندار دارد و با فعالیت تشدید می شود و می تواند باعث درد دندانی و درد در ناحیه فک هم شود
درد بیشتر در ناحیه دندان ۳ و ۴ و ۵ فک بالاست
با مصرف ارگوتامین کاهش می یابد
سایر انواع سردرد مثل کلاستر و تنشن هم می تواند باعث درد در نواحی فوقانی صورت شود.

۲۱- مشکلات قلبی

بیماری های قلبی مثل آنژین صدری ، ایسکمی قلبی ، نارسایی قلبی و سکته قلبی می تواند باعث درد در قفسه سینه و کتف و بازو و سمت چپ فک پایین و گردن شود
و درد دندانی را خصوصا در دندانهای سمت چپ فک پایین ایجاد کند
درد دندان عمیق و پراکنده و فشاری و ضرباندار است
درد دندان با فعالیت بیشتر می شود
و با مصرف نتیروگلیسیرین یا داروی کاهنده فشار خون کاهش می یابد

۲۲- تروماتیک نروما (توده ناشی از آسیب عصبی)

ناشی از زخم یا له شدگی بافت صورت و عصب است
بیمار سابقه جراحی یا ضربه به صورت و فک دارد
با تزریق بی حسی درد متوقف می شود
درد شدید سوزشی در اثر لمس یا فشار بر روی توده وجود دارد
درمان جراحی حذف نروما است

۲۳- نورالژی

بصورت درد سوزشی الکتریکی ناگهانی با تحریک موضعی در مسیر عصب درگیر رخ می دهد
می تواند درد دندان را تقلید کند
نقطه trigger دارد و با لمس آن درد شروع می شود
مانند:

– نورالژی تریژمینال

در زنان شایعتر است
بیشتر در ۵۰ تا ۷۰ سالگی
بیشتر در سمت راست صورت
بیشتر عصب فک پایین درگیر می شود و بعد فک بالا
درد یکطرفه و در مسیر عصب است
باعث درد دندانی میشود
درد دندان یکطرفه و شوک و سوزشی است و ۵ تا ۱۰ ثانیه طول می کشد
نقطه تریگر ( نقطه حساس که لمس آن منجر به شروع درد می شود) بیشتر در لب ،چانه یا دندان است

– نورالژی گلوسوفارنجئال

درد شدید در ناحیه گوش و لوزه و حلق
درد در هنگام خمیازه یا بلع یا جویدن یا صحبت کردن ایجاد می شود
با درد مفصل فک اشتباه می شود

۲۴- سندرم سوزش دهان یا burning mouth disorder

سوزش ادامه دار و مزمن در لب و زبان و مخاط دهان که در طول روز ادامه دارد و گاهی تا ۳ ماه طول می کشد و معمولا با خواب برطرف نمی شود
بیشتر در یک سوم قدامی زبان رخ می دهد
ظاهر مخاط دهان و زبان نرمال است
علت دقیق ناشناخته محسوب می شود
در زنان ۶ برابر است
نصف بیماران خشکی دهان و اختلال چشایی دارند

ریسک فاکتورهای آن :
– کمبود آهن فولیک اسید و ویتامین b12
– دیابت
Ace inhibitor داروی-
– اختلالات روانی
– لیکن پلان
– زبان جغرافیایی
– عفونت قارچ کاندیدا

۲۵- فیبرومیالژی و trigger point

تریگر پوینت ناحیه حساس در عضلات است که در این نقطه عضله حالت سفت تر دارد و تحریک و لمس آن منجر به درد ارجاعی می شود
می تواند درد دندانی را شبیه سازی کند
مثلا تریگر پوینت در شقیقه باعث درد دندانهای فک بالا و تریگر در سطح زوایه فک منجر به درد دندانهای خلفی فک بالا و پایین و تریگر در زیر گردن منجر به درد در دندانهای قدامی فک پایین می شود.

۲۶- درد های سوماتوفورم دندانی

منشا روانی دارد و هیچ علت پاتولوژیک بافتی ندارد
درد در دندانهای متعدد حس می شود
درد مزمن است و از یک دندان به دندان دیگر جابجا میشود
به درمانهای دندانپزشکی جواب نمی دهد
هیچ علت دندانی یا عصبی یا … دیده نمی شود
نیاز به درمان روانپزشکی دارد
معمولا این افراد تعداد زیادی از دندانهای خود را به امید برطرف شدن درد می کشند

۲۷- استئونکروز فک

تخریب استخوان فک بدلیل سابقه رادیوتراپی یا مصرف داروهای بیس فسفونات را استئونکروز می گوییم
در این حالت بخشی از استخوان حیات خود را از دست می دهد و معمولا از لثه بیرون می زند و باعث درد و ترشح چرک و گاهی شکستن فک خواهد شد

۲۸- سندرم ایگل

بعلت استخوانی شدن لیگامان استایلوهایوئید رخ می دهد
چرخاندن سر به سمت درگیر باعث شروع درد می شود
درد در ناحیه حلق و گردن رخ می دهد
درد در هنگام بلع وجود دارد

۲۹- سردرد ناشی از مشکلات گردن

برخی از انواع سردرد ممکن است به دلیل مشکلات خاص گردن، از جمله آسیب، التهاب و تنش مزمن گردن ایجاد شود

برخی از علل بالقوه سردرد سرویکوژنیک عبارتند از:

التهاب
آسیب یا ضربه به گردن
ناهنجاری های مهره های گردنی یا بیرون زدگی دیسک
کشیدگی گردن

از آنجایی که اعصاب گردنی مسئول انتقال سیگنال‌های درد هستند، مشکلات گردن می‌تواند باعث سردرد گردنی شود که می‌تواند باعث درد، سفتی، حالت تهوع، تاری دید و افزایش حساسیت به نور یا صدا شود.

۳۰- درد های نادر مزمن عصبی

در این موارد بیمار درد مزمن سوزشی در نواحی مختلف فک یا در ناحیه کشیدن شدن دندان تجربه می کند که خوب نمی شود و هیچ علت مشخص دندانی ندارد و مرتبط با سایر دلایل فوق الذکر نمی شود مانند:
آتیپیکال ادونتالژیا
NICO
آتیپیکال فیشیال پین
CRPS
فانتوم پین
این دردها نیاز به درمان توسط متخصص نورولوژی دارد