تصور کنید صبح وقتی از خواب بیدار می‌شوید نتوانید دهانتان را باز کنید. به همین سادگی یکی از دلایل قفل شدن فک را در خودتان احساس می‌کنید و به دنبال راهی برای درمان باشید.
تریسموس یا قفل شدن فک یک اختلال پزشکی است که با اسپاسم و گرفتگی عضلات فک و یا اختلالات مفصل گیجگاهی همراه است و مانع از باز شدن کامل دهان میشود. این وضعیت نه تنها میتواند دردناک باشد، بلکه در فعالیت‌های روزمره مانند غذا خوردن، صحبت کردن و حتی تنفس نیز اختلال ایجاد میکند، در ادامه این مقاله بیشتر در رابطه با دلایل قفل شدن فک و درمان آن صحبت خواهیم کرد با ما همراه باشید.
به طور خلاصه برای درمان قفل شدن فک که گاهی بر اثر تشنج و یا گرفتگی ایجاد می شود به متخصص فک و دهان مراجعه نمایید ولی اگر مشکل فک بدلیل اختلالات مفصل گیجگاهی TMJ باشند می بایست برای درمان به جراح فک و صورت دکتر حمید پاچناری مراجعه نمایید برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره با این شماره ها ارتباط بگیرید: ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ – ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷
قفل شدن فک (تریسموس) چیست؟
به زبان ساده، تریسموس یا قفل شدن فک به معنای ناتوانی در باز کردن کامل دهان است. این مشکل میتواند به صورت خفیف باشد و تنها کمی حرکت فک را محدود کند، یا به شدت پیشرفت کند تا جایی که دهان تنها چند میلی‌متر باز شود.
در حالت قفل شدن، عضلات فک به طور غیرطبیعی منقبض میشوند و مانع از باز شدن کامل دهان می‌گردند. به طور معمول، دهان افراد به طور متوسط حدود 35 میلی‌متر، معادل عرض دو انگشت، باز میشود. اما با کاهش این فاصله، خوردن غذا میتواند دشوار و ناخوشایند شود. دلایل قفل شدن فک ممکن است به پیوند استخوان فک از لگن مربوط باشد، زیرا در برخی موارد مشکلات استخوانی یا آسیب به مفاصل میتواند موجب اختلال در اتصال یا حرکت درست فک و استخوانهای دیگر شود. این مشکل میتواند ناشی از آسیب‌های جراحتی یا بیماریهای مفصلی باشد که در آن پیوند نادرست استخوان‌ها، مانند پیوند استخوان فک از لگن، منجر به محدودیت حرکت فک و ایجاد مشکلاتی چون قفل شدن آن میشود.
انواع تریسموس به شرح زیر است:
- تریسموس خفیف: دهان حدود 20 تا 30 میلی‌متر باز میشود.
- تریسموس متوسط: دهان حدود 10 تا 20 میلی‌متر باز میشود.
- تریسموس شدید: دهان کمتر از 10 میلی‌متر باز میشود.
احساس سنگینی در فک و مشکل در باز و بسته کردن آن میتواند برای هر فردی آزاردهنده باشد. مهم‌ترین علامت قفل شدن فک، عدم توانایی در باز کردن کامل دهان است. به طور کلی، علائم گرفتگی عضلات زیر چانه به وضوح قابل مشاهده است و هر کسی به راحتی میتواند آن را تشخیص دهد. برخی دیگر از علائم تریسموس شامل سردردهای مکرر نیز می‌باشد.
قفل شدن فک، اگرچه در ابتدا ممکن است مشکل ساده‌ای به نظر برسد، اما میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد و در برخی موارد نیاز به درمان‌های تخصصی و طولانی مدت دارد. قفل شدن فک، که به عنوان تریسموس نیز شناخته میشود، به انقباضات دردناک عضلات فک و گردن اشاره دارد که دامنه حرکتی فک را محدود کرده و باعث قفل شدن آن میشود. تریسموس یا قفل شدن فک میتواند به درمان شکستگی‌های استخوانهای صورت مربوط باشد، زیرا پس از جراحی یا درمان شکستگی، ممکن است آسیب به مفاصل فک یا ناحیه اطراف آن منجر به محدودیت حرکت فک و ایجاد تریسموس شود. این مشکل میتواند به دلیل التهاب، آسیب به عضلات یا مفاصل فک در حین درمان رخ دهد.۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ – ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷
به چه دلایلی تریسموس اتفاق می‌افتد؟
چرا فک قفل میشود؟ قفل شدن فک، که به آن تریسموس نیز گفته میشود، زمانی رخ میدهد که به عضلات فک آسیب وارد میشود و دلایل مختلفی دارد. در بسیاری از موارد، علت قفل شدن فک در سمت راست و چپ یکسان است. ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که قفل شدن فک چه نشانهای دارد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین علل تریسموس فک اشاره خواهیم کرد:
ضربه به فک
تصادف، ورزش‌های سنگین یا هر نوع حادثه‌ای ممکن است به دندان‌ها آسیب رسانده و حتی باعث شکستگی آنها شود. در صورتی که ضربه به شدت زیاد باشد، احتمال شکستگی استخوان فک نیز وجود دارد. در چنین شرایطی، فک ممکن است در طول فرآیند بهبودی بی‌حرکت و قفل شود. در این موارد، جراحی فک میتواند گزینه‌ای مناسب برای درمان باشد. همچنین، جراحی فک از ناحیه لگن نیز به عنوان یکی از روش‌های درمانی مطرح است. جراحان و متخصصان فک و صورت در تهران میتوانند به بیماران در این زمینه کمک کرده و بهترین راهکار درمانی باشند.
اختلال مفصل گیجگاهی فک (TMJ)
مفصل گیجگاهی در هر طرف فک انسان قرار دارد و به عنوان یک اتصال‌دهنده، فک را به جمجمه متصل میکند. این اتصال به شما امکان میدهد که به راحتی دهان خود را باز و بسته کنید. حدود ۱۱ درصد از افراد مبتلا به TMJ در باز کردن کامل فک خود با مشکل مواجه میشوند.
بروز تریسموس بعد از انجام اقدامات دندانپزشکی
دندان عقل، آخرین دندان آسیا، معمولاً در سنین ۱۸ تا ۲۱ سالگی رشد میکند. قفل شدن فک پس از جراحی دندان، به ویژه در مورد کشیدن دندان عقل در فک پایین، بیشتر مشاهده میشود. علت تریسموس دندان عقل، فشاری است که به فک وارد میشود. علاوه بر کشیدن دندان عقل، جراحی هر نوع دندان دیگری نیز میتواند منجر به قفل شدن فک و دشواری در درمان شود.۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ – ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷
بیماری های عفونی
تریسموس که به قفل شدن فک نیز معروف است، یکی از مشکلات جدی در ناحیه فک و صورت به شمار می‌آید. این وضعیت میتواند ناشی از بیماری‌هایی مانند سرخک، اوریون یا عفونت لوزه‌ها باشد. همچنین، عفونت‌های دندان، گردن یا غده پاروتید (غده بزاقی) نیز از عوامل رایج ایجاد تریسموس به حساب می‌آیند. برای درمان این مشکل، مراجعه به جراح و متخصص فک و صورت در تهران ضروری است تا علت دقیق آن شناسایی و درمان مناسب انجام شود. در برخی موارد، ممکن است نیاز به جراحی برای رفع این مشکل باشد. هزینه جراحی فک بسته به شدت مشکل و نوع درمان متفاوت خواهد بود.
سرطان گلو
سرطان گلو میتواند عملکرد فک را تحت تأثیر قرار دهد. ایجاد زخم و اسکار در ناحیه فک، بافت‌های اطراف را دچار اختلال میکند. حدود ۱۰ تا ۴۰ درصد از افراد مبتلا به سرطان گلو احساس قفل شدن فک را تجربه می‌کنند. سلول‌های سرطانی بر مفصل گیجگاهی فک و همچنین بر روی ماهیچه‌های مرتبط با جویدن تأثیر می‌گذارند و حتی آسیب‌های جزئی میتوانند منجر به قفل شدن فک شوند.
مصرف داروها
مصرف برخی داروها میتواند بر عملکرد عصب تأثیر بگذارد و باعث قفل شدن فک شود. از جمله این داروها میتوان به قرص‌های ضد تهوع مانند رکلان و داروهای ضد افسردگی اشاره کرد. همچنین، داروهای بیهوشی به ندرت میتوانند باعث اسپاسم عضلانی و گرفتگی فک شوند.
دکتر حمید پاچناری جراح ومتخصص فک و دهان در تهران می باشند از این رو برای انجام جراحی فک و ارتوسرجری می توانید در اولین فرصت با ما تماس بگیرید و نمونه کارهای جراحی بازسازی فک را مشاهده نمایید
علائم قفل شدن فک (Trismus)
قفل شدن فک یا ترایسموس یکی از مشکلات نگران‌کننده‌ای است که میتواند به طور جدی بر زندگی روزمره افراد تأثیر بگذارد. این عارضه با کاهش توانایی باز کردن دهان همراه است و معمولاً ناشی از التهاب عضلات فک، عفونت یا جراحی فک می‌باشد. علائمی مانند درد هنگام جویدن، محدودیت در حرکت فک و احساس فشار یا گرفتگی در ناحیه صورت میتوانند نشانههای قفل شدن فک باشند. در برخی موارد، به ویژه پس از جراحی فک که با استفاده از استخوان لگن برای بازسازی انجام میشود، این وضعیت ممکن است بروز کند و نیاز به مراقبت‌های تخصصی داشته باشد.
اگر با چنین علائمی روبرو هستید، پیشنهاد می‌کنیم در اسرع وقت به جراح و متخصص فک و صورت در تهران مراجعه کنید تا بررسی‌های لازم انجام شود. تیم تخصصی ما با استفاده از جدیدترین تکنولوژی‌ها و تجربه بالا در زمینه انواع جراحی‌های فک و صورت، آماده ارائه خدمات تشخیصی و درمانی به شما عزیزان است. همچنین، هزینه جراحی فک در کلینیک ما با توجه به شرایط هر بیمار به‌صورت شفاف و منصفانه تعیین میشود. برای دریافت مشاوره و نوبت‌گیری، همین حالا با ما تماس بگیرید و گامی مؤثر در مسیر درمان بردارید.۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ – ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷
نحوه تشخیص قفل شدن فک چگونه انجام می شود؟
پزشکان برای تشخیص تریسموس، ابتدا علائم بیمار را مورد بررسی قرار داده و سپس فک، گردن و مفصل گیجگاهی فکی را معاینه می‌کنند. اگر تریسموس یا قفل شدن فک بهطور ناگهانی پس از تزریق بی‌حسی موضعی در مطب دندانپزشک رخ دهد، دندانپزشک آن را به عنوان “تریسموس میوژنیک ناشی از بی‌حسی موضعی دندان” شناسایی میکند. در برخی موارد، برای دستیابی به تشخیصی دقیق‌تر، ممکن است نیاز به انجام تصویربرداری‌هایی مانند سی‌تی‌اسکن (CT) یا ام‌آرآی (MRI) باشد.
بیماری Trismus چگونه درمان می شود؟
اگرچه اسپاسم فک معمولاً پس از دو هفته بهبود می‌یابد، اما هرچه زودتر برای درمان اقدام کنید، نتایج بهتری خواهید گرفت. روش‌های متعددی برای درمان قفل شدن فک وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره میشود:
- زمانی که فرد به مشکل تریسموس دچار میشود، معمولاً نیاز به فیزیوتراپی فک دارد. در این روش، فیزیوتراپیست دستگاهی را بین فک بالا و پایین قرار میدهد و به بیمار آموزش میدهد که چگونه تمرینات فک را انجام دهد. همچنین، فیزیوتراپیست به بیمار یادآوری میکند که این تمرینات را بهطور منظم تکرار کند. در موارد شدیدتر، ممکن است جراحی فک ضروری باشد، به‌ویژه زمانی که فیزیوتراپی و داروها مؤثر واقع نشوند.
- داروهای شل‌کننده عضلات فک و داروهای ضدالتهابی از جمله رایجترین تجویزها توسط پزشکان در این شرایط هستند. این داروها معمولاً شامل ترکیبی از «کورتیکواستروئیدها» و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی هستند که در کاهش مشکل قفل شدن مفصل فک مؤثرند. با این حال، برخی بیماران ممکن است به جراحی فک از ناحیه لگن نیاز پیدا کنند تا بتوانند عملکرد طبیعی فک را بازیابند.
- ماساژ و کشش فک نیز به شل شدن عضلات و کاهش درد کمک میکند. درمان قفل شدن فک به روش‌های مختلفی انجام میشود که میتواند به بهبود وضعیت بیمار کمک کند.۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ – ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
تریسموس فک معمولاً به طور خودبه‌خود بهبود می‌یابد، اما اگر دچار درد شدید یا مشکلاتی در جویدن و بلع هستید، بهتر است به سرعت با یک متخصص دهان مشورت کنید. پزشک میتواند با شناسایی علت تریسموس و گرفتگی عضلات فک، درمان مناسب را آغاز کند. این اقدام به تسکین درد شما کمک کرده و از بروز عوارض احتمالی مانند اختلال در بلع، مشکلات در خوردن و آشامیدن، و ایجاد بافت فیبری در مفصل فک یا عضلات اطراف آن جلوگیری میکند.
سخن پایانی
تریسموس یا قفل شدن فک، وضعیتی است که حرکت فک را محدود کرده و میتواند بر غذا خوردن، صحبت کردن و بهداشت دهان تأثیر بگذارد. شناخت علل و درمان مناسب این وضعیت، از جمله مراجعه به متخصص و جراح فک و صورت، برای جلوگیری از مشکلات بلندمدت ضروری است. علل تریسموس شامل اختلالات مفصل گیجگاهی فکی، عفونت‌های دهان، برخی داروها و شرایط پزشکی دیگر است. درمان معمولاً شامل شل کردن عضلات فک و فیزیوتراپی است. همچنین، مراقبت‌های خانگی مانند تمرینات کششی و مدیریت استرس میتواند به بهبود علائم کمک کند.۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ – ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷
سوالات متداول
قفل شدن فک چیست و چگونه رخ میدهد؟
قفل شدن فک به وضعیتی اطلاق میشود که در آن فرد قادر به باز یا بسته کردن کامل فک خود نیست. این مشکل ممکن است بهطور ناگهانی یا به تدریج بروز کند و معمولاً با درد همراه است. در برخی موارد، فک در حالت باز یا بسته گیر میکند و فرد نمیتواند آن را حرکت دهد. این وضعیت نیاز به بررسی تخصصی دارد.
چه عواملی موجب قفل شدن فک میشوند؟
عوامل متعددی میتوانند منجر به قفل شدن فک شوند که رایجترین آنها شامل مشکلات مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ)، ضربه به فک، استرس، دندانقروچه و جابهجایی دیسک مفصل هستند. همچنین برخی بیماریهای عضلانی یا التهابی نیز میتوانند در بروز این مشکل مؤثر باشند. تشخیص دقیق علت، در انتخاب روش درمانی مناسب بسیار حائز اهمیت است.
آیا قفل شدن فک میتواند نشانهای از بیماری خاصی باشد؟
بله، در برخی موارد، قفل شدن فک میتواند نشانهای از اختلالات مفصل فک، آرتروز، مشکلات عضلانی یا حتی بیماریهای عصبی باشد. بیتوجهی به این علائم ممکن است منجر به پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدیتر شود. بنابراین، پیگیری و ارزیابی توسط متخصص ضروری است.
چگونه قفل شدن فک درمان میشود و آیا قابل درمان است؟
درمان قفل شدن فک بسته به علت بروز آن متفاوت است و میتواند شامل دارو، فیزیوتراپی، استفاده از آتل، تزریق یا جراحی باشد. با رعایت بهداشت دهان و دندان، اجتناب از فشار زیاد به فک و مدیریت استرس، میتوان تا حدی از بروز این مشکل جلوگیری کرد. مراجعه به موقع به پزشک نیز میتواند به بهبود سریعتر کمک کند.
علائم رایج تریسموس چگونه هستند؟
تریسموس، که به عنوان قفل شدن فک نیز شناخته میشود، معمولاً با چندین علامت مشخص میشود. یکی از نشانههای اصلی آن، محدودیت در باز کردن دهان است که میتواند شدتهای متفاوتی داشته باشد. افرادی که به این مشکل دچار هستند، ممکن است احساس سفتی و درد در عضلات فک کنند، بهطوریکه باز کردن دهان برای جویدن یا صحبت کردن برایشان دشوار میشود. دیگر علائم شایع شامل درد در ناحیه فک و صورت، اسپاسمهای عضلانی و سردردهای ناشی از تنش در ناحیه فک است. همچنین، ممکن است فرد در بلع غذا یا مایعات با مشکل مواجه شود. در صورت بروز این علائم، مشاوره با یک متخصص دهان و دندان یا جراح فک و صورت ضروری است تا علت دقیق تشخیص داده شده و درمان مناسب آغاز شود. درمان به موقع میتواند از بروز عوارض جدیتر جلوگیری کند.
