خشکی دهان ممکن است در صورت کم آبی بدن یا استرس و اضطراب رخ دهد. اما زمانی که دهان شما همیشه خشک است (خشکی دهان)، می تواند ناشی از یک بیماری زمینه ای باشد. برخی داروها نیز می توانند باعث خشکی دهان شوند. خشکی دهان در صورت عدم درمان، می تواند باعث پوسیدگی دندان، بیماری لثه و بوی بد دهان شود.
خشکی دهان چیست؟
خشکی دهان (Xerostomia) یعنی کاهش ترشح بزاق دهان (آب دهان). غدد بزاقی در دهان شما بزاق تولید می کنند تا مخاط دهان شما را روان و لغزنده کند و به تمیز نگه داشتن آن کمک کند.
خشکی گهگاهی دهان طبیعی است. به عنوان مثال، هنگامی که آب بدن شما کم می شود، دهان شما خشک می شود. اما خشکی مزمن دهان (زمانی که دهان شما همیشه خشک است) می تواند به یک بیماری زمینه ای اشاره کند. اغلب، خشکی دهان عارضه جانبی برخی از داروها، از جمله آنتی هیستامین ها، ضد احتقان ها و برخی داروهای ضد افسردگی است.
شما در کلینیک دکتر پاچناری می توانید کلیه خدمات زیبایی و درمانی را تجربه نمایید. دکتر حمید پاچناری متخصص و جراح فک و دهان و بهترین متخصص ایمپلنت دندان در زعفرانیه می باشد برای مراجعه و درمان و استفاده از خدمات زیبایی با این شماره ها ارتباط بگیرید: ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ – ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷
خشکی دهان چقدر شایع است؟
خشکی دهان بسیار شایع است و از هر ۵ نفر ۱ نفر را مبتلا می کند. احتمال خشکی دهان با افزایش سن افزایش می یابد.
علائم خشکی دهان چیست؟
علامت بارز خشکی دهان احساس چسبندگی در دهان به دلیل کمبود بزاق است. وقتی صحبت می کنید، ممکن است احساس کنید که زبانتان به سقف دهانتان چسبیده است.
سایر علائم احتمالی خشکی دهان عبارتند از:
۱- بوی بد دهان
۲- گلودرد مداوم
۳- مشکل در خوردن، صحبت کردن یا بلعیدن
۴- احساس خشکی در بینی
۵- گرفتگی صدا
۶- احساس تشنگی
۷- زخم یا درد در لب، زبان و دهان
۸- کاهش حس چشایی
۹- مشکل در استفاده از دندان مصنوعی
علائم شدیدتر می تواند شامل موارد زیر باشد:
۱۰- پوسیدگی دندان
۱۱- خشکی چشم و پوست
۱۲- بثورات پوستی
۱۳- درد مفاصل
علت خشکی دهان چیست؟
خشکی دهان زمانی اتفاق می افتد که عاملی باعث شود که غدد بزاقی شما بزاق کمتری تولید کنند.
علل خشکی دهان عبارتند از:
۱- مصرف برخی داروها
۲- سابقه پرتودرمانی ، به ویژه برای سرطان سر و گردن
۳- داروهای شیمی درمانی
۴- کم آبی بدن (نوشیدن ناکافی آب یا فعالیت سنگین)
۵- تنفس دهانی
۶- سیگار
– داروهایی که باعث خشکی دهان می شوند:
تعداد زیادی از داروها می توانند تولید بزاق دهان را کاهش دهند. اگر اطلاعاتی را که همراه با داروی خود ارائه می شود بررسی کنید، ممکن است “خشکی دهان” را به عنوان یک عارضه جانبی مشاهده کنید.
برخی از داروهایی که باعث خشکی دهان می شوند عبارتند از:
۱- داروهای ضد اضطراب
۲- داروهای ضد افسردگی
۳- آنتی کولینرژیک ها (داروهایی که برای درمان بیماری هایی مانند بی اختیاری ادرار ، مثانه بیش فعال و اختلال انسداد مزمن ریوی استفاده می شوند )
۴- آنتی هیستامین ها
۵- ضد احتقان ها
۶- برخی داروهای ضد درد
۷- داروهای ضد فشار خون
۸- داروهای بیماری پارکینسون
– بیماری هایی که باعث خشکی دهان می شود :
برخی از شرایط پزشکی احتمال بیشتری دارد که باعث خشکی دهان شوند، از جمله:
۱- سنگ های بزاقی (سیالولیتیازیس)
۲- التهاب غدد بزاقی ( سیالادنیت )
۳- دیابت (قند خون بالا)
۴- بیماری آلزایمر
۵- سکته
۶- سندرم شوگرن
۷- سارکوئیدوز
۸- سیستیک فیبروزیس
۹- آملوئیدوزیس
۱۰- بیماری کلیوی
۱۱- بیماری وگنر
۱۲- ایدز
۱۳- هپاتیت C
۱۴- لوپوس
۱۵- آرتریت روماتوئید
عوارض خشکی دهان چیست؟
هنگامی که شما خشکی مزمن دهان دارید، احتمال ابتلا به این موارد بیشتر است:
۱- پوسیدگی دندان
۲- بیماری لثه
۳- زخم های دهان
۴- لب های ترک خورده
۵- برفک دهان
تشخیص خشکی دهان
در طول معاینه، دندانپزشک علائم خشکی دهان را بررسی می کند. به عنوان مثال، زبان و گونه های داخلی شما ممکن است خشک و چرمی به نظر برسد تا صاف، براق و مرطوب.
برای تعیین اینکه چقدر بزاق تولید می کنید، دندانپزشک ممکن است با یک تکه گاز اطراف غدد بزاقی شما را فشار دهد تا ترشح بزاق را ببیند. آنها همچنین به دنبال نشانه هایی از پوسیدگی و بیماری لثه هستند که هر دو می توانند در نتیجه خشکی دهان رخ دهند.
درمان خشکی دهان
هدف اصلی درمان خشکی دهان افزایش تولید بزاق است. این کار به نوبه خود خطر پوسیدگی دندان و بیماری لثه را کاهش می دهد.
درمان خشکی دهان به علت آن بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر پزشک مشکوک باشد که دارویی باعث خشکی دهان می‌شود، می‌تواند دوز مصرفی شما را کم کند .
یا ممکن است داروی شما را تغییر دهد.
اگر خشکی دهان به عنوان نشانه ای از یک بیماری بروز کرده، درمان بیماریی ممکن است کمک کننده باشد.
سایر گزینه های درمانی عبارتند از:
۱- قرص‌های ضد خشکی دهان مانند سوربیتول (Numoisyn®)
۲- محرک های تولید بزاق مانند Cevimeline (Evoxac®) و Pilocarpine (Salagen®)
۳- بزاق مصنوعی مانند
اسپری دهانی کین هیدرات
اسپری دهانی موکوزآمین
اسپری دهانی هایپوزالیکس
اسپری دهانی آکو اورال
پیشگیری از خشکی دهان
کارهایی وجود دارد که می توانید برای پیشگیری انجام دهید. مهمتر از همه، بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید و به طور منظم برای درمان و معاینه به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
علاوه بر این، این روش ها را در خانه امتحان کنید:
۱- برای تحریک تولید بزاق آدامس بدون قند بجوید
۲- تکه های یخ یا یخ های بدون قند را بمکید
۳- از دهانشویه ای استفاده کنید که برای خشکی دهان ساخته شده است (مانند Biotene®)
۴- در صورت امکان از داروهای ضداحتقان و آنتی هیستامین ها خودداری کنید
۵- قبل از قورت دادن کپسول یا قرص، آب بنوشید. این به مرطوب شدن دهان شما و ببع راحت تر کمک می کند
۶- داروهایی که باعث خشکی دهان می شوند را صبح ها مصرف کنید نه شب ها. خشکی دهان در شب بیشتر باعث ایجاد پوسیدگی و سایر مشکلات دندانی می شود
۷- از دستگاه بخور در منزل استفاده کنید، به خصوص اگر در شب از طریق دهان نفس می کشید
۸- بالم لب را در دسترس داشته باشید
۹- آب فراوان بنوشید
۱۰- سیگار نکشید
۱۱- کمتر از نوشابه های گازدار مصرف کنید
۱۲- نوشیدنی های حاوی الکل ننوشید
۱۳- غذاهای اسیدی، تند، خشک و شیرین کمتر مصرف کنید
چرا با وجود نوشیدن آب زیاد ، دهانم هنوز خشک است؟
اگر بعد از نوشیدن آب زیاد، دهان شما همچنان خشک است، ممکن است خشکی مزمن دهان داشته باشید. این بدان معناست که غدد بزاقی شما بزاق کافی تولید نمی کنند – بنابراین حتی زمانی که هیدراته می شوید، دهان شما همچنان خشک است و این دلیلی برای مراجعه به پزشک است
چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟
همه افراد بصورت طبیعی گاهی اوقات دچار خشکی دهان می شوند. اما زمانی که خشکی دهان شما دائمی است، وقت آن است که با پزشک تماس بگیرید. تشخیص و درمان به موقع می تواند علائم شما را قبل از بدتر شدن کاهش دهد.
چه سوالاتی باید از پزشک خود بپرسم؟
اگر خشکی دهان دارید، در اینجا چند سوال وجود دارد که ممکن است بخواهید از پزشک خود بپرسید:
چه چیزی باعث خشکی دهان می شود؟
آیا باید داروهایم را تغییر دهم یا دوز آنها را کم کنم؟
آیا من یک بیماری زمینه ای دارم که نیاز به درمان دارد؟
هر چند وقت یکبار باید دندان ها را تمیز کنم؟
چه داروهایی را برای خشکی دهان پیشنهاد می کنید؟
