سرطان دهان که به عنوان سرطان حفره دهان نیز شناخته می شود، اغلب برای توصیف تعدادی از سرطان هایی که از ناحیه دهان شروع می شوند استفاده می شود. اینها بیشتر در لب ها، زبان و کف دهان ایجاد می شوند، اما می توانند از گونه ها، لثه ها، سقف دهان، لوزه ها و غدد بزاقی نیز شروع شوند. سرطان های دهان به طور کلی به عنوان سرطان های سر و گردن طبقه بندی می شوند . در حالی که اصطلاح سرطان دهان به ندرت در ادبیات علمی استفاده می شود، ما در مقاله های قبلی درباره علت و علائم سرطان دهان گفته بودیم و در این مقاله به مراقبت های قبل و بعد درمان سرطان دهان می پردازیم.
یک درمان رایج برای سرطان های دهان، جراحی تومور سرطانی و کیست دهانی می باشد که زیر نظر یک متخصص و جراح فک و دهان انجام شود، به ویژه در سرطان در مراحل اولیه. وسعت جراحی ممکن است به اندازه تومور و میزان گسترش سرطان بستگی داشته باشد. بافت اطراف و غدد لنفاوی نیز ممکن است برداشته شوند. برای درمان سرطان دهان و جراحی می توانید با مطب دکتر پاچناری در تهران زعفرانیه تماس بگیرید:
موکوزیت دهان چیست
برخی از درمانهای سرطان، از جمله پرتودرمانی سر و گردن، ممکن است بر سلولهایی که در دهان و دستگاه گوارش شما هستند تأثیر بگذارد و باعث التهاب و قرمزی و حتی زخم در آنها شود. این به عنوان موکوزیت شناخته می شود. موکوزیت می تواند باعث قرمزی، تورم، حساسیت و زخم در پوشش دهان، زبان و لب شود. ممکن است کمی ناراحتی در دهان و گلو را تجربه کنید که می تواند خوردن غذا یا قورت دادن را سخت کند.
این علائم ممکن است 3 تا 10 روز پس از شروع درمان شروع شود. اینکه چقدر سریع از بین می روند به سیستم ایمنی و درمانی که دریافت می کنید و مراقبت ها بستگی دارد.
مراقبت از دندان در سرطان دهان
در مراقبت های قبل و بعد درمان سرطان دهان ممکن است پزشک به شما بگوید قبل از شروع درمان سرطان دهان به دندانپزشک مراجعه کنید و همه درمانهای دندانپزشکی لازم قبل از درمان سرطان را انجام دهید مانند جرمگیری ، ایمپلنت دندان ، کشیدن دندانهای معیوب، ترمیم و … اگر در طول درمان نیاز دارید به دندانپزشک خود مراجعه کنید، از او بخواهید ابتدا با پزشک شما تماس بگیرید. .۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷ – ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰
مسواک زدن
دندان ها و زبان خود را به آرامی ظرف 30 دقیقه پس از غذا مسواک بزنید. از یک مسواک کوچک با موهای نرم استفاده کنید. اگر دهان شما برای یک مسواک نرم معمولی خیلی دردناک است، می توانید یک مسواک سوپر سافت را از داروخانه تهیه کنید. چند نمونه از این موارد عبارتند از:
۱- مسواک Biotene® Supersoft
۲- مسواک بسیار نرم و ملایم Sensodyne®
۳- مسواک Colgate® 360 Sensitive Pro-Relief، سر فشرده، فوق العاده نرم
۴- مسواک Oral-B® Indicator 35، سر فشرده و نرم
حتما مسواک خود را هر 3 تا 4 ماه یا در صورت نیاز زودتر عوض کنید.
از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
اگر دندان مصنوعی متحرک یا پروتز پارسیل یا دنچر کامل یا اوردنچر دارید، هر بار که دهان خود را تمیز می کنید، آن را بیرون آورده و تمیز کنید. اگر به خوبی جا میافتد و دهانتان را تحریک نمیکند، میتوانید از آن استفاده کنید.
هنگام خواب آن را از دهان خود خارج کنید. در صورت داشتن هر گونه سوزش، آن را تا حد امکان از دهان خود دور نگه دارید.
نخ دندان کشیدن
یک بار در روز قبل از خواب دندان های خود را با نخ دندان بدون موم ، نخ دندان بکشید. اگر قبل از درمان به طور مرتب نخ دندان نکشیده اید، از همین حالا نخ دندان کشیدن را شروع کنید.
شستشو دهان
دهان خود را هر 4 تا 6 ساعت یا بیشتر در صورت نیاز شستشو دهید. از یکی از دهانشویه های ذکر شده در زیر استفاده کنید:
۱- یک لیتر (4 فنجان) آب با 1 قاشق چایخوری نمک و 1 قاشق چایخوری جوش شیرین مخلوط کنید
۲- یک لیتر آب با 1 قاشق چایخوری نمک مخلوط کنید
۳- یک لیتر آب با 1 قاشق چایخوری جوش شیرین مخلوط کنید
۴- یک دهانشویه بدون الکل یا قند ، مانند دهانشویه Biotene® PBF یا دهانشویه BetaCell™
دهانشویه را در دهان خود بچرخانید و به مدت 15 تا 30 ثانیه خوب غرغره کنید، سپس آن را از دهان خارج کنید.
از دهانشویه هایی با دمای خیلی گرم یا سرد استفاده نکنید.
از دهانشویه هایی که پراکسید هیدروژن دارند استفاده نکنید مگر اینکه پزشک به شما بگوید.
اگر پرستارتان به شما گفته است که دهان خود را شستشو دهید، دستورالعمل های دیگری در مورد شستشو دریافت خواهید کرد.
اگر غذا را به صورت خوراکی (از طریق سرم دریافت می کنید یا PEG دارید) نمی خورید، مطمئن شوید که دهان خود را تمیز و مرطوب نگه دارید تا از موکوزیت جلوگیری کنید.
لب ها را مرطوب کنید
از مرطوب کننده لب (مانند Aquaphor®، Vaseline®، Eucerin Original® یا A&D®) 4 تا 6 بار در روز برای جلوگیری از خشکی لب ها استفاده کنید.
از 4 ساعت قبل از پرتودرمانی از مرطوب کننده های لب استفاده نکنید.
مدیریت درد دهان در طول درمان سرطان
اگر در طول درمان سرطان دهان درد دارید، باید از موارد زیر اجتناب کنید:
۱- تنباکو
۲- الکل
۳- دهانشویه حاوی الکل (مانند Scope® و Listerine®)
۴- غذاهای شور و غذاهای حاوی ادویه های قوی (مانند فلفل، پودر چیلی، ترب کوهی، پودر کاری و سس تاباسکو)
۵- مرکبات و آب میوه ها (مانند پرتقال، لیمو، لیموترش، گریپ فروت و آناناس)
۶- گوجه فرنگی و سس گوجه فرنگی
۷- غذاهای سفت، خشک یا درشت (مانند نان تست، کراکر، سبزیجات خام، چیپس سیب زمینی و چوب شور)
۸- غذاها و مایعات خیلی گرم یا سرد
مدیریت علائم سرطان دهان
مشکل درد و سوزش
اگر چند ناحیه کوچک و دردناک در دهان دارید، پزشک ممکن است یک داروی بی حس کننده (دهانشویه یا پماد بی حس کننده) مانند لیدوکائین ویسکوز 2% تجویز کند. می توانید آن را با استفاده از یک سواب پنبه ای (Q-tip ® ) روی نواحی دردناک بمالید . هر ساعت در صورت نیاز آن را تکرار کنید.
اگر در بیشتر قسمتهای دهان و گلو احساس درد میکنید، پزشک ممکن است داروهایی برای پوشاندن کل دهان شما تجویز کند (مانند GelClair® یا لیدوکائین ویسکوز 2%). هر 3 تا 4 ساعت یک قاشق غذاخوری از دارو را تا 8 بار در روز دهانشویه و غرغره کنید و تف کنید. دارو را قورت ندهید. پس از مصرف دارو تا 60 دقیقه غذا نخورید.
اگر همچنان درد دهان دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است داروهای دیگری را برای موکوزیت شما تجویز کنند.
مشکل در بلع
در اینجا چند پیشنهاد برای کمک به بلع آسان وجود دارد. این به شما کمک می کند در طول درمان پروتئین و کالری کافی دریافت کنید:
۱- اگر دهانتان خشک است، آن را درست قبل از غذا بشویید تا مرطوب شود و جوانه های چشایی شما تحریک شود.
۲- غذاهای ولرم یا خنک بخورید. غذاهای خیلی گرم یا خیلی سرد نخورید.
۳- غذاهای نرم، مرطوب و ملایم را در لقمه های کوچک بخورید و خوب بجوید.
۴- غذاها را با ماست، شیر، شیر سویا یا آب مرطوب کنید.
۵- غذاهای خشک را در مایعات فرو کنید.
۶- غذای خود را مخلوط یا پوره کنید.
۷- از چیزهایی که می توانند گلو را تحریک کنند مانند نوشیدنی های الکلی، میوه ها و آب میوه های ترش یا اسیدی، غذاهای تند، غذاهای ترش و تنباکو اجتناب کنید.
۸- در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید تا مطمئن شوید که مایعات کافی دریافت می کنید. به خاطر داشته باشید که نوشیدنی های حاوی شکر (آبمیوه، چای سرد و نوشابه) ممکن است باعث پوسیدگی دندان شوند. شما می توانید این ها را در طول وعده های غذایی بنوشید، اما آنها را بین وعده های غذایی مصرف نکنید.
خشکی دهان
برای کنترل خشکی دهان، جرعه جرعه آب در طول روز بنوشید. شما همچنین می توانید از موارد زیر استفاده کنید:
۱- یک بطری اسپری برای ریختن آب در دهان
۲- مرطوب کننده های دهان (مانند Biotene Oral Balance، Salivart® Oral Moisturizer، Mouth Kote® Dry Mouth Spray)
۳- صمغ Biotene®
۴- یک دستگاه رطوبت ساز در اتاقی که در آن هستید.
مشکل در غذا خوردن
ممکن است به دلیل درد دهان در خوردن مشکل داشته باشید. اگر اینطور است ، در اینجا چند پیشنهاد وجود دارد تا مطمئن شوید که تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت می کنید.
۱- اگر خوب غذا نمی خورید به پزشک خود اطلاع دهید. آنها ممکن است ترتیبی دهند که شما به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید.
۲- مکمل های غذایی مانند صبحانه فوری Carnation® و Ensure® بنوشید.
۳- پودر پروتئین را به آبگوشت، سوپ، غلات و نوشیدنی اضافه کنید.
۴- در طول روز به جای وعده های غذایی کم حجم، چندین وعده غذایی کوچک بخورید. سعی کنید هر 2 تا 3 ساعت یک وعده غذایی کوچک داشته باشید.
مراقبت های قبل و بعد درمان سرطان دهان برای کودکان
کودکان باید از دستورالعمل های این منبع پیروی کنند. آنها همچنین باید از موارد ذکر شده در زیر پیروی کنند.
۱- از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید. برای کودکان 2 سال یا کمتر، قبل از استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید با دندانپزشک یا پزشک مشورت کنید.
۲- اگر کودک شما هنوز دندان ندارد، از یک دستمال، حوله یا اسفنج و آب برای تمیز کردن لثههای او بعد از غذا و قبل از خواب استفاده کنید.
۳- اگر سیستم ایمنی کودک شما ثابت است، باید هر 6 ماه یکبار برای مراقبت های معمول به دندانپزشک مراجعه کنید.
جهت کسب مشاوره از طریق لینک واتس اپ از دکتر حمید پاچناری متخصص جراحی فک و صورت مشاوره آنلاین بگیرید.۰۹۱۸۸۸۱۷۹۱۸
جهت اخذ نوبت با شماره های مطب تماس بگیرید. ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷ – ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰