افتادن ایمپلنت داخل سینوس یکی عوارضی است که شاید ذهن افرادی که قصد کاشت ایمپلنت دندان در فک بالا را دارند درگیر کند. این عارضه به ندرت اتفاق می‌افتد اما به عنوان یکی از عوارض جدی شناخته میشود. افتادن ایمپلنت دندان داخل سینوس هنگام قرار دادن ایمپلنت دندان در فک بالا در ناحیه دندان‌های مولر و پرمولر اتفاق می‌افتد. یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز این مشکل نازک بودن یا آسیب دیدن دیواره سیونس ماگزیلاری در حین عمل است. اگر این دیواره هنگام کاشت پایه ایمپلنت سوراخ شود ایمپلنت داخل سینوس می‌افتد. اما جای نگرانی وجود ندارد در صورت بروز این اتفاق راه‌حل‌های بالینی برای درمان آن وجود دارد.
اگر برای انجام ایمپلنت فک بالا بابت آسیب دیدن سینوس یا افتادن ایمپلنت داخل سینوس نگرانی دارید در ادامه این مقاله با ما همراه باشید. قصد داریم نحوه بستن سینوس، انجام ایمپلنت با سینوس لیفت، مراقبت‌های بعد از ایمپلنت و سینوس لیفت و بسیاری دیگر از نکات مهم در این زمینه را با شما به اشتراک بگذاریم.
در کلینیک دکتر حمید پاچناری، بهترین جراح فک و صورت در زعفرانیه تهران، انواع عمل‌های مربوط به فک و دهان و دندان ایمپلنت دندان، درمان شکستگی استخوانهای صورت، درمان اختلال مفصل گیجگاهی و بسیاری دیگر از خدمات دندانپزشکی با استفاده مجهزترین امکانات روز دنیا انجام میشود. برای دریافت مشاوره و یا رزرو نوبت با شماره‌های کلینیک تماس بگیرید. ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ – ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷
نقش سینوس در ایمپلنت دندان
سینوس‌های ماگزیلاری، حفره‌های پر از هوایی هستند که در بالای فک بالا و نزدیک به دندان‌های خلفی قرار دارند. نقش این حفره‌ها تعادل فشار در جمجمه و کم کردن وزن آن است. این سینوس‌ها توسط غشای نازکی به نام غشای اشنایدر پوشیده شده‌اند که نقش مهمی در حفظ سلامت سینوس و عملکرد تنفسی دارند. در فرآیند کاشت ایمپلنت‌های دندانی در فک بالا نزدیک بودن سینوس‌ها به محل کاشت ایمپلنت می‌تواند مشکل‌ساز باشد مخصوصا وقتی که ارتفاع استخوان فک بالا کم باشد. در این موارد احتمال افتادن ایمپلنت داخل سینوس وجود دارد.
افتادن دندان‌های فک بالا باعث تحلیل رفتن استخوان فک میشود. در علم دندانپزشکی به این فرآیند پنوماتیزاسیون سینوس گفته میشود، به دلیل این فرآیند سینوس به سمت پایین گسترش پیدا می‌کند و ضخامت استخوان فک کم میشود. در این موارد برای انجام ایمپلنت فک بالا باید درمان‌های جانبی مثل لیفت سینوس انجام شود تا فضا و استخوان کافی برای ایمپلنت فراهم شود. درصورتی که پایه ایمپلنت داخل استخوان نازک قرار داده شود احتما افتادن ایمپلنت به داخل سینوس بیشتر میشود.
علاوه بر این، سینوس‌های ماگزیلاری از طریق مجرای کوچکی به نام استیوم به حفره بینی متصل هستند. این مجرا نقش مهمی در تخلیه ترشحات سینوس و حفظ تعادل فشار هوا دارد. ورود یک جسم خارجی مثل ایمپلنت به ناحیه سینوسی می‌تواند عملکرد طبیعی سینوس را مختل کند و باعث التهاب و عفونت شود.
برای اطلاعات بیشتر مقاله جراحی سینوس لیفت را مطالعه نمایید.
اگر ایمپلنت به داخل سینوس بیفتد چه میشود؟
جابه‌جایی و افتادن ایمپلنت به داخل سینوس یک عارضه نادر اما جدی است که در صورت عدم درمان می‌تواند مشکلات جدی‌تری برای بیمار به وجود بیاورد. این اتفاق معمولا حین جراحی پیش می‌آید و عوارض زیر را به دنبال دارد:
اختلال در عملکرد سینوس: همانطور که قبلا هم گفتیم ورود یک جسم خارجی به ناحیه سینوس می‌تواند حرکت طبیعی مژک‌های غشای سینوس را مختل کند. این مژک‌ها مسئول تخلیه ترشحات هستند و درست عمل نکردن آنها می‌تواند منجر به تجمع ترشحات و ایجاد عفونت شود.
سینوزیت مزمن: افتادن ایمپلنت داخل سینوس می‌تواند باعث التهاب غشای سینوس شود که به آن سینوزیت مزمن گفته میشود. درد در صورت، احساس فشار در سینوس‌ها و یا ترشحات شدید از بینی از علائم این مشکل هستند.
ایجاد فیستول اوروآنترال: در برخی موارد نفوذ ایمپلنت داخل سینوس می‌تواند یک ارتباط غیرطبیعی بین دهان و سینوس ایجاد کند که به آن فیستول اوروآنترال گفته میشود. در صورت ایجاد این راه ارتباطی مواد غذایی و مایعات وارد ناحیه سینوسی می‌شوند و خطر عفونت بالا می‌رود.
جابه‌جایی به ساختارهای مجاور: در بعضی موارد نادر ممکن است ایمپلنت از سینوس ماگزیلاری به نواحی دیگر مانند سینوس‌های پارازنال، کف اوربیت، یا حتی حفره کرانیال وارد شود. این مشکل خود عوارض جدی‌تری را به همراه دارد.
بعضی مواقع هم ایمپلنتی که وارد سینوس شده هیچ علائمی نشان نمی‌دهد اما باز هم برای جلوگیری از بروز عوارض جدی بعدی باید از سینوس خارج شود.
دلایل افتادن ایمپلنت داخل سینوس
عوامل متعددی می‌توانند باعث نفوذ ایمپلنت به داخل سینوس شوند. این عوامل به شرایط بیمار، تکنیک جراحی و وضعیت و تراکم استخوان فک بستگی دارند:
- اگر استخوان فک تراکم کافی نداشته باشد و ارتفاع آن کمتر از 4 میلی‌متر باشد احتمال نفوذ ایمپلنت به داخل سینوس وجود دارد. برای رفع این مشکل حتما باید لیفت سینوس انجام شود.
- در مواردی که غشای سینوس نازک است احتمال آسیب دیدن آن حین عمل وجود دارد. از طرفی هنگام کشیدن بعضی از دندان‌ها که ریشه‌های پیچیده‌ای دارند احتمال آسیب رسیدن به این غشا وجود دارد. در صورتی که هنگام کشیدن دندان غشای سینوس باز شود باید حتما با یک جراحی ترمیمی بسته شود و بعد از بهبود برای کاشت ایمپلنت دندان اقدام کرد.
- یکی دیگر از دلایل افتادن ایمپلنت داخل سینوس جوش نخوردن درست ایمپلنت با استخوان فک است. وقتی ایمپلنت در جای خود محکم نشود و به خوبی با بافت لثه جوش نخورد فشار جویدن یا فشاری که گاهی از سمت سینوس به آن وارد میشود می‌تواند باعث جابجایی آن شود.
- خطاهای جراحی مانند سوراخ کردن بیش از حد استخوان (Overdrilling) یا استفاده نادرست از ابزارها می‌تواند منجر به نفوذ ایمپلنت به سینوس شود. از طرفی اگر جراحی لیفت سینوس موفقیت‌آمیز نباشد یا غشای سینوس به خوبی ترمیم نشود احتمال افتادن ایمپلنت در سینوس وجود دارد.
- عفونت در ناحیه ایمپلنت و ضربه‌های شدید هم یکی دیگر از دلایل نفوذ ایمپلنت به داخل سینوس هستند. در مواردی هم احتمال اینکه پروتزهای موقت فشار زیادی روی پایه‌ها وارد کنند و باعث جابجایی ایمپلنت و ورود آن به سینوس شوند وجود دارد.
علائم افتادن ایمپلنت داخل سینوس
علائم جابه‌جایی ایمپلنت به داخل سینوس ممکن است بلافاصله خودشان را نشان دهند و یا پس از مدتی بروز کنند. شدت این علائم به دلیل افتادن ایمپلنت داخل سینوس و شدت آن بستگی دارد. شایع‌ترین علامت این اتفاق درد و فشار شدید در ناحیه سینوس است که هنگام خم شدن یا حرکت دادن سر بدتر میشود. گرفتگی بینی یا ترشحات غیرطبیعی از بینی هم یکی دیگر از علائم است. علائم شایع سینوزیت مثل سردرد، تب خفیف، ترشحات غلیظ و احساس پر و سنگین بودن صورت را هم می‌توان به عنوان یکی از علائم نفوذ ایمپلنت داخل سینوس به شمار آورد. علاوه بر اینها بیمار ممکن است حساس کند که ایمپلنت شل شده یا در جای خودش نیست. در موارد نادر علائمی مانند کاهش حس بویایی، درد در ناحیه چشم، یا حتی تغییر در بینایی هم گزارش شده است. بعضی بیماران هم هیچ علائمی ندارند و تنها از طریق معاینه و تصویربرداری می‌توان نبودن ایمپلنت یا افتادن آن را تشخیص داد.
درمان افتادن ایمپلنت داخل سینوس
برای درمان نفوذ ایمپلنت به داخل سینوس به مداخله مستقیم و سریع جراح فک و صورت نیاز دارد تا از بروز عوارض جدی جلوگیری شود. در ادامه به مراحل کلی برای درمان این مشکل اشاره می‌کنیم. اول از همه در صورتی که بیمار علائم عفونت یا سینوزیت را دارد باید برای کنترل عفونت از آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل آموکسی‌سیلین همراه با داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مطابق تجویر دندانپزشک استفاده کرد. در این مرحله برای کاهش فشار سینوس و کمک به تخلیه ترشحات بینی استفاده از دکونژستان‌های بینی توصیه میشود. بیمار باید از عطسه‌های شدید یا دمیدن در بینی خود خودداری کند.
قبل از هر اقدامی برای خارج کردن ایمپلنت از داخل سینوس باید با تصویربرداری CBCT محل دقیق ایمپلنت و وضعیت سینوس و استخوانهای آن ارزیابی شود. در اکثر موارد ایمپلنتی که داخل سینوس افتاده باید حتما خارج شود. برای جلوگیری از آسیب بیشتر به سینوس و غشای آن خارج کردن ایمپلنت باید با دقت و مهارت بالا انجام شود. اگر ایمپلنت به موقع بیرون آورده نشود احتمال بروز عفونت‌های شدید یا آسیب بیشتر به ناحیه سینوسی و ساختارهای اطراف آن وجود دارد.
در مرحله آخر باید میزان آسیب‌های وارد شده به سینوس ارزیابی شود. برای این کار از تکنیک‌های عکسبرداری استفاده می‌کنند تا شدت آسیب دیواره سینوس مشخص شود. بعد می‌توان برای کاشت مجدد برنامه‌ریزی کرد. اما برای این کار احتمالا باید برای بیمار پیوند استخوان یا لیفت سینوس انجام شود تا شرایط مناسب برای کاشت مجدد ایمپلنت فراهم شود.
روشهای خارج کردن ایمپلنت از سینوس
برای درمان افتادن ایمپلنت داخل سینوس، روشهای مختلفی وجود دارد. اینکه کدام روش انتخاب شود به موقعیت ایمپلنت، وضعیت سینوس و میزان آسیب و تجربه و تخصص جراح بستگی دارد. در ادامه می‌توانید رایج‌ترین روشهای این عمل را ببینید:
- روش کالدول-لوک (Caldwell-Luc)
- جراحی آندوسکوپی (FESS)
- روش جراحی داخل دهانی با پنجره استخوانی
- روش پیزوسرجری
روش کالدول-لوک
در این روش از طریق استخوان فک در دیواره جانبی سینوس یک پنجره باز میشود تا جراح به سینوس دسترسی داشته باشد. بعد جراح با استفاده از ابزارهای جراحی مثل ساکشن یا انبرهای مخصوص ایمپلنت را خارج می‌کند. بعد از خارج کردن ایمپلنت از سینوس پنجره استخوانی را با بخیه‌های جذبی بخیه می‌زنند و یا با مواد مخصوص پیوند استخوان پر می‌کنند.
جراحی آندوسکوپی
آندوسکوپی یکی دیگر از روشهای درمان نفوذ ایمپلنت داخل سینوس است. در این روش از دستگاه آندوسکوپی برای رسیدن به سینوس استفاده می‌کنند. دستگاه از طریق بینی یا دهان وارد سینوس میشود. این روش نسبت به روشهای دیگر ملایم‌تر و کم‌تهاجمی است و خطر آسیب به غشای سینوس یا ساختارهای اطراف آن را کم می‌کند.
روش جراحی داخل دهانی با پنجره استخوانی
یک پنجره کوچک در دیواره سینوس ایجاد میشود و ایمپلنت با استفاده از ابزارهای دقیق مانند آندوسکوپ یا ساکشن خارج میشود. فرق این روش با روش کالدول-لوک در اندازه پنجره‌ای است که داخل استخوان ایجاد میشود. در این روش یک برش کوچک روی لثه در نزدیک فک بالا ایجاد میشود و دسترسی به سینوس محدودتر از روش کادول-لوک است. این روش تحت بیحسی موضعی انجام میشود و برای مواردی مناسب است که دسترسی به ایمپلنت راحت‌تر است. با این روش امکان کاشت همزمان ایمپلنت جدید هم وجود دارد.
پیزوسرجری
پیزوسرجری یکی از بهترین روش‌ها برای درمان افتادن ایمپلنت داخل سینوس است. در مواردی که ایمپلنت در استخوان اطراف جاسازی شده باشد این روش پیشنهاد میشود. در این روش از ابزراهای پیزوالکتریک مبتنی بر امواج اولتراسونیک برای برش دقیق استخوان استفاده می‌کنند. دقت این روش بالاست و احتمال آسیب به غشای سینوس و باف‌های نرم در آن بسیار پایین است و تحت بیحسی موضعی انجام میشود.
مقایسه روشهای خارج کردن ایمپلنت از سینوس
| روش | توضیحات | مزایا | معایب |
| کالدول-لوک (Caldwell-Luc) | ایجاد پنجره استخوانی بزرگ در دیواره جانبی سینوس برای دسترسی و خارج کردن ایمپلنت با ابزارهای جراحی مانند ساکشن یا انبرک. پنجره ممکن است با بخیه یا پیوند استخوان بسته شود. | دسترسی مستقیم به سینوس، مناسب برای موارد پیچیده | تهاجمی، خطر آسیب به بافت‌های اطراف، دوره نقاهت طولانی‌تر |
| جراحی آندوسکوپیک (FESS) | استفاده از آندوسکوپ برای دسترسی به سینوس از طریق بینی یا دهان و خارج کردن ایمپلنت. | کم‌تهاجمی، کاهش آسیب به بافت‌ها، بهبودی سریع‌تر | نیاز به تجهیزات پیشرفته و مهارت و تجربه بالا |
| جراحی داخل دهانی با پنجره استخوانی | ایجاد پنجره کوچک در دیواره سینوس از طریق دهان و خارج کردن ایمپلنت با ابزارهای دقیق مانند آندوسکوپ یا ساکشن. | پنجره کوچک، امکان کاشت همزمان ایمپلنت جدید | محدودیت دسترسی در موارد پیچیده، نیاز به دقت بالا |
| پیزوسرجری | استفاده از ابزارهای پیزوالکتریک برای برش دقیق استخوان و خارج کردن ایمپلنت جاسازی‌شده در استخوان اطراف. | دقت بالا، کاهش آسیب به بافت‌های نرم | نیاز به تجهیزات تخصصی، هزینه بالاتر |
پیشگیری از افتادن ایمپلنت داخل سینوس
افتادن ایمپلنت داخل سینوس شاید یک عارضه در موارد خاص باشد اما می‌توان با انجام بعضی نکات ساده از بروز این اتفاق جلوگیری کرد. مهمترین اقدام برای پیشگیری از چنین اتفاقاتی انتخاب یک جراخ دندانپزشک و متخصص است. یک جراح فک و صورت حرفه‌ای به خوبی با آناتومی فک و جای سینوس آشناست و کاشت ایمپلنت یا درمان‌های جانبی را با دقت بیشتری انجام می‌دهد. یک راه دیگر ارزیابی دقیق شرایط استخوان فک بیمار است. استخوان فک باید ضخامت و تراکم کافی را برای تحمل ایمپلنت داشته باشد. از طرفی پایین بودن سینوس هم می‌تواند مشکل‌ساز باشد و در صورت تشخیص این مشکل باید با عمل لیفت سینوس آن را جابجا کرد.
بیمار باید بعد از کاشت ایمپلنت دستورالعمل‌های دندانپزشک را به درستی اجرا کند. رعایت بهداشت دهان و دندان، دوری از تنش و ضربه، پرهیز از فعالیت‌های سنگین و مصرف داروهای تجویز شده می‌تواند تاثیر زیادی روی محکم شدن ایمپلنت و عدم نفوذ آن به داخل سینوس داشته باشد. در مرحله آخر باید برای معاینات دوره‌ای و بررسی وضعیت ایمپلنت به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کنید. ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ – ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷
کلام پایانی
افتادن ایمپلنت داخل سینوس ماگزیلاری یک عارضه نادر اما قابل‌توجه در جراحی‌های ایمپلنت دندانی است که باید برای تشخیص و درمان آن سریع اقدام کرد. عوامل متعددی مانند ارتفاع کم استخوان، تکنیک جراحی نادرست یا فشارهای سینوسی می‌توانند باعث نفوذ ایمپلنت به داخل سینوس شوند. علائم این عارضه ممکن است شامل درد سینوسی، گرفتگی بینی یا عفونت باشد. در این مقاله تمام نکات مربوط به این مشکل را برای شما شرح دادیم و روشهای درمان و خارج کردن ایمپلنت از ناحیه سینوسی را بررسی کردیم.
برای اینکه یک کاشت ایمپلنت مطمئن داشته باشید و خیالتان راحت باشد که با چنین مشکلاتی مواجه نمی‌شوید ما دکتر حمید پاچناری را به شما معرفی می‌کنیم. دکتر پاچناری متخصص جراح فک و صورت در زعفرانیه تهران، به عنوان یکی از بهترین متخصصان کاشت ایمپلنت در پایتخت شناخته میشود. مهارت بالا و سال‌ها تجربه ایشان در جراحی‌های مختلف مربوط به فک و صورت و کاشت ایمپلنت این اطمینان را به شما می‌دهد که بهترین نتیجه را از کاشت ایمپلنت ساب پریوستئال یا درمان‌های جانبی مثل پیوند استخوان فک از لگن یا جراحی ارتوگناتیک یا ارتوسرجری داشته باشید. برای رزرو نوبت یا دریافت مشاوره همین حالا تماس بگیرید. ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰ – ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷
سوالات متداول
آیا خارج کردن ایمپلنت افتاده داخل سینوس درد دارد؟
خیر، تمام روشهای جراحی برای بیرون آوردن ایمپلنت از داخل سینوس تحت بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام میشود و بیمار هیچ دردی احساس نمیکند.
آیا ایمپلنت با سینوس لیفت جلوی افتادن ایمپلنت داخل سینوس را می‌گیرد؟
بله در صورتی که به دلیل تحلیل رفتن استخوان فک کف سینوس به سمت پایین متمایل شده باشد می‌توان با انجام لیفت سینوس به راحتی کاشت ایمپلنت را انجام داد.
چرا ایمپلنت داخل سینوس می‌افتد؟
نارک بودن استخوان فک بالا، پایین بودن سینوس، آسیب به غشای سینوس حین کاشت و جوش نخوردن درست ایمپلنت از دلایل اصلی افتادن ایمپلنت به داخل سینوس است.
آیا افتادن ایمپلنت داخل سینوس خطرناک است؟
در صورتی که پس از تشخیص یا بروز علائم برای درمان سریع اقدام نشود بیمار ممکن است به مشکلاتی مثل سینوزیت، عفونت یا مشکلات بدتر دچار شود.
