تفاوت جنیوپلاستی و ارتوگناتیک، زیبایی جزئی چانه یا اصلاح کامل فک؟
تفاوت جنیوپلاستی و ارتوگناتیک در چیست؟ احتمالا خیلی از افرادی که در فکر ایجاد تغییر در ظاهر فک و چانه خود هستند به این سوال فکر میکنند. جراحیهای زیبایی و اصلاحی صورت، به عنوان یکی از شاخههای پیشرفته پزشکی مدرن، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی افراد ایفا میکنند. این روزها که رسیدن به معیارهای زیبایی صورت با عمل پزشکی میسر شده خیلی افراد در سراسر دنیا به سمت انجام عملهای زیبایی مختلف سوق پیدا کردهاند. ناهنجاری در فک و چانه در بعضی موارد چالشهای زیادی برای افراد به دنبال دارد. داشتن فک و چانه متناسب با صورت هم روی اعتماد به نفس فرد تاثیر دارد و هم عملکردهایی مثل جویدن، حرف زدن و حتی تنفس کردن را هم تحت تاثیر قرار میدهد.
اینجاست که پای جراحی ارتوگناتیک یا ارتوسرجری و جراحی جنیوپلاستی به ماجرا باز میشود. دو جراحی که هر کدام هدف و روش متفاوتی دارند و مشکل خاصی را برطرف میکنند. در این مقاله قصد داریم تفاوت جنیوپلاستی و ارتوگناتیک را به صورت مفصل بررسی کنیم و ببینیم هزینه عمل جنیوپلاستی و هزینه جراحی فک چقدر است، دوره نقاهت جنیوپلاستی چقدر طول میکشد و پروتز چانه بهتر است یا جنیوپلاستی.
این عملهای جراحی نیاز به تجربه و مهارت بالای پزشک معالج دارند. ما برای این عملها دکتر پاچناری، متخصص جراح فک و صورت در زعفرانیه تهران، را به شما پیشنهاد میکنیم. برای رزرو نوبت مشاوره همین حالا تماس بگیرید. ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷– ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰
جنیوپلاستی چیست؟
جنیوپلاستی یا عمل زیبایی چانه همانطور که از اسمش پیداست با هدف اصلاح شکل، اندازه و موقعیت چانه انجام میشود. این جراحی هم میتواند صرفا با اهداف زیبایی انجام شود و هم با هدف اصلاح مشکلات عملکردی و برگرداندن تعادل و تناسب به صورت. یکی از مهمترین اجزای صورت چانه است که تاثیر قابل توجهی روی ظاهر کلی افراد دارد. چانه بیش از حد کوچک، بزرگ، عقب مانده یا جلو آمده میتواند تعادل و هماهنگی صورت را به هم بریزد. جنیوپلاستی برای افرادی که دوست دارند تغییری در این بخش از صورت بدهند یا مشکلات عملکردی خفیف را برطرف کنند مناسب است.
ارتوگناتیک چیست؟
یک تفاوت جنیوپلاستی و ارتوگناتیک در پیچیدگی آنهاست. ارتوگناتیک عموما یک روش اصلاحی جامع است که با هدف رفع ناهنجاریهای اسکلتی صورت روی فک بالا و پایین انجام میشود. مشکلاتی مثل ناهنجاری در جویدن، بلعیدن، حرف زدن و حتی تنفس کردن به کمک این عمل برطرف میشود، علاوه بر اینکه روی ظاهر و زیبایی صورت هم تاثیر دارد. ناهنجاریهای فک میتوانند ناشی از عوامل ژنتیکی، ضربه یا رشد نامتعادل باشند و اغلب با مشکلات دندانی مثل مالاکلوژن یا ناهماهنگی دندانها همراه هستند. در بیشتر مواقع ارتوگناتیک را زمانی به کار میبرند که مشکلات فک با ارتودنسی قابل اصلاح نیست.
هزینه عمل جنیوپلاستی
هزینه جراحی زیبایی چانه یا جنیوپلاستی به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل عبارتند از:
- موقعیت جغرافیایی کلینیک یا مطب جراح
- تخصص و مهارت پزشک معالج
- هزینه بیهوشی و اتاق عمل
- شدت مشکل و پیچیدگی عمل
- نوع تکنیک عمل
در مواردی که جنیوپلاستی یک عمل انتخابی به شمار میشود و بیمار نیاز پزشکی ندارد تحت پوشش بیمه هم قرار نمیگیرد.
هزینه جراحی فک
هزینه جراحی فک نیز به عوامل مختلفی بستگی دارد. شدت مشکل بیمار، پیچیدگی عمل، مهارت و تخصص جراح فک و صورت و اینکه آیا هر دو فک نیاز به عمل دارند یا نه از جمله موارد مهمی هستند که روی هزینه جراحی فک تاثیر دارند. از طرفی جراحی فک در بسیاری از موارد با ارتودنسی قبل و بعد از عمل ترکیب میشود و هزینه آن را هم باید در نظر گرفت. هزینههای جانبی مثل هزینه بستری، نوع بیمارستان و درصد پوشش بیمه نیز از موارد تاثیرگذار هستند. ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷– ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰
تفاوت جنیوپلاستی و ارتوگناتیک در روش عمل
جنیوپلاستی و ارتوگناتیک هر دو از طریق برشهای داخل دهانی انجام میشوند تا جای زخم قابل مشاهدهای روی پوست باقی نماند. این دو جراحی در روش، پیچیدگی و گستردیگی تفاوتهای زیادی دارند. جنیوپلاستی به طور خاص روی اصلاح موقعیت، شکل یا اندازه چانه تمرکز دارد، در حالی که ارتوگناتیک یک جراحی جامعتر برای اصلاح ناهنجاریهای فک بالا و پایین است. در ادامه روش انجام هر کدام از این دو جراحی را توضیح میدهیم:
روش انجام جنیوپلاستی
همانطور که قبلا هم اشاره کردیم هدف جنیوپلاستی تغییر شکل یا موقعیت چانه است. برای این عمل معمولا از دو تکنیک برش استخوان یا گذاشتن ایمپلنت استفاده میکنند. در تکنیک برش استخوان یا استئوتومی جراح به واسطه برشهایی در داخل دهان به استخوان چانه دسترسی پیدا میکند و با برش دادن استخوان آن را به سمت موقعیت دلخواه جابجا میکند. برای محکم کردن استخوان در جای جدید خود از پیچها یا صفحات فلزی کوچک استفاده میکنند. در مواردی که باید حجم استخوان را بیشتر کنند ایمپلنتهای مصنوعی سیلیکومی یا پلیاتیلن را به کار میبرند. این جراحی یک تا دو ساعت طول میکشد، کمتر تهاجمی است و دوره نقاهت کوتاهتری هم دارد. جنیوپلاستی به درمان دیگری وابسته نیست و به درمان با ارتودنسی هم نیاز ندارد.
روش انجام ارتوگناتیک
جراحی ارتوسرجری یک روش پیچیدهتر است که برای اصلاح ناهنجاریهای اسکلتی فک بالا (ماگزیلا) و فک پایین (مندیبل) یا هر دو طراحی شده است. این جراحی هم از طریق برشهای داخل دهانی انجام میشود. پس از دسترسی به استخوان برای جابجایی برشهای دقیقی روی آن انجام میشود. جراح پس از جابجایی فکها به موقعیت صحیح، آنها را با صفحات و پیچهای فلزی تثبیت میکند. این فرآیند سه تا شش ساعت طول میکشد و به دلیل پیچیدگی باید تحت بیهوشی عمومی انجام شود و بیمار یکی دو روز در بیمارستان بستری میشود. برعکس جنیوپلاستی قبل و بعد از ارتوگناتیک باید ارتودنسی انجام شود تا دندانها و فک کاملا به درستی همراستا شوند.
این جراحی به برنامهریزی دقیق نیاز دارد و از فناوریهای پیشرفته مانند تصویربرداری سهبعدی و نرمافزارهای شبیهسازی برای تحلیل ناهنجاریها و پیشبینی نتایج استفاده میشود.
انواع جراحی زیبایی چانه
برای جراحی زیبایی چانه روشهای مختلفی وجود دارد. اینکه کدام روش انتخاب شود به نیاز بیمار و شدت و نوع ناهنجاری چانه او بستگی دارد. در ادامه به بعضی از مهمترین انواع جنیوپلاستی اشاره میکنیم:
جنیوپلاستی پیشرونده:
یکی از رایجترین انواع، جنیوپلاستی پیشرونده است که برای برقرار کردن تعادل نیمرخ چانه را جلو میآورد. این روش بیشتر برای افرادی مناسب است که چانه عقب رفته دارند. برای این نوع عمل از برش استخوان یا جا گذاری ایمپلنتهای مخصوص استفاده میکنند. معمولا روش برش استخوان نتایج بهتری به همراه دارد ولی ایمپلنت ممکن است در آینده نیاز به اصلاح داشته باشند.
جنیوپلاستی کاهشی:
جنیوپلاستی کاهشی نیز یکی دیگر از انواع این عمل است که برای کوچک کردن چانههای بزرگ یا برجسته به کار میرود. در این روش بخشی از چانه را برمیدارند یا دوباره شکل میدهند تا ظاهر طبیعیتری پیدا کند. برای تنظیم ارتفاع چانه از جنیوپلاستی عمودی استفاده میکنند و اگر چانه زیادی کوتاه باشد با اضافه کردن گرافت استخوانی ارتفاع آن را بیشتر میکنند. در مقابل اگر ارتفاع چانه زیاد باشد با برداشتن قسمتی از استخوان ارتفاع آن را کم میکنند.
جنیوپلاستی عرضی:
برای پهن یا باریکتر کردن صورت از جنیوپلاستی عرضی استفاده میکنند. این عمل معمولا ظاهری ظریفتر و متعادلتر به صورت میدهد. در بعضی موارد هم برای ایجاد تعادل مناسب در صورت این روشها را با هم ترکیب میکنند. تمامی این روشها عموما از طریق برشهای داخل دهانی انجام میشوند و تا هیچ زخم قابل مشاهدهای روی صورت باقی نماند.
انواع جراحی فک یا ارتوگناتیک
ارتوگناتیک هم روشهای مختلفی دارد که باید متناسب با نوع و شدت ناهنجاری فک فرد انتخاب شود. در ادامه به انوع روشهای ارتوگناتیک اشاره میکنیم:
جراحی لفورت یک:
این روش معمولا برای فک بالا استفاده میشود و میتوان به این روش فک را در همه جهات جابجا کرد. روش جراحی لفورت یک برای اصلاح مشکلات تنفسی مثل آپنه خواب، یا بهبود عملکرد جویدن و زیبایی صورت مناسب است.
جراحی ساژیتال اسپلیت:
یکی از رایجترین تکنیکهای جراحی ارتوگناتیک است که برای اصلاح ناهنجاریهای فک پایین (مندیبل) به کار میرود. این روش امکان جابجایی فک پایین به سمت جلو، عقب یا حتی چرخش آن را فراهم میکند. این جراحی برای بیمارانی توصیه میشود که با مشکلاتی مانند مالاکلوژن شدید (ناهماهنگی دندانها)، عقبماندگی فک پایین (رتروگناتیا)، جلوآمدگی فک پایین (پروگناتیا)، عدم تقارن فک یا مشکلات عملکردی مانند دشواری در جویدن، صحبت کردن یا تنفس مواجه هستند.
جراحی دوفکی:
همانطور که از اسمش پیداست در این روش هر دو فک بیمار درگیر هستند و برای برطرف کردن ناهنجاریها و آسیبهای شدید به کار میرود. اکثرا بیمارانی که مشکلات پیچیده مثل مالاکلوژن شدید یا عدم تقارن قابل توجه دارند به این روش درمان میشوند. برای کمک به باز شدن راه هوایی هم در بعضی موارد از عمل ارتوگناتیک استفاده میشود و در آن فک بالا یا پایین را کمی بازتر میکنند تا کیفیت تنفس فرد بهبود پیدا کند.
برای بعضی از این انواع جراحی از روشهایی مثل استئومی سگمنتال استفاده میشود. در این روش استخوان فک را به قطعات کوچکتر تقسیم میکنند تا بتوانند به راحتی فرم جدید را تنظیم کنند. یک تفاوت جنیوپلاستی و ارتوگناتیک استفاده از ارتودنسی است. در ارتوگناتیک باید حتما قبل و بعد از عمل ارتودنسی انجام شود.
تفاوت جنیوپلاستی و ارتوگناتیک در عوارض
عوارض جنیوپلاستی معمولاً خفیفتر از ارتوگناتیک هستند چون این عمل به اندازه ارتوگناتیک گسترده و پیچیده نیست. عوارض این عمل معمولا به تورم، کبودی، درد موقت و بیحسی در چانه محدود میشود. در بعضی موارد نادر هم خطر عفونت یا جابجایی ایمپلنت هم وجود دارد. با رعایت نکات مراقبتی بعد از عمل این مشکلات هم به حداقل میرسند. احتمال آسیب به عصب چانه هم هست که خیلی کم اتفاق میافتد و بعد از مدتی بهتر میشود.
در مقابل، ارتوگناتیک به دلیل گستردگی و پیچیدگی، عوارض جدیتری ممکن است داشته باشد. خونریزی، عفونت، آسیب به عصب فک، مشکلات تنفسی و حتی شکستگیهای غیرمنتظره از جمله عوارض جدی ارتوگناتیک هستند. همچنین در صورتی که ارتوگناتیک با دقت و توسط جراح با تجربه انجام نشود احتمال اینکه نتیجه نهایی نامتقارن باشد وجود دارد. از آنجا که ارتوگناتیک میتواند موقعیت دندانها را هم تغییر دهد خطر بروز مشکلات دندانی هم وجود دارد.
تفاوت جینوپلاستی و ارتوگناتیک در زمان بهبودی
یک تفاوت مهم جنیوپلاستی و ارتوگناتیک در مدت زمان بهبودی آنهاست. دوره نقاهت جنیوپلاستی معمولا کوتاهتر است و بیمار بعد از چند روز استراحت میتواند فعالیتهای روزمره خود را ادامه دهد. اما ارتوگناتیک تاثیر بیشتری روی ساختار استخوانها دارد و ممکن است بهبود آن هفتهها یا حتی ماهها طول بکشد. ارتوگناتیک هم فکها را درگیر میکند هم روی سینوسها و حتی مسیرهای هوایی تاثیر دارد. پس طبیعتا دوره نقاهت طولانیتری هم خواهد داشت.
تفاوت جنیوپلاستی و ارتوگناتیک در مراقبتهای بعد از عمل
این دو عمل جراحی به دلیل تفاوتهایی که در روش عمل و پیچیدگی دارند به مراقبتهای متفاوتی هم نیاز دارند. در ادامه نکات مراقبتی هر عمل را بررسی میکنیم.
مراقبتهای پس از جنیوپلاستی
- سادهترین کاری که برای مراقبت بعد از جنیوپلاستی باید انجام دهید استراحت و انجام راهکارهای خانگی برای کم کردن تورم است. حتما در روزهای اول بعد از عمل از کمپرس سرد برای کاهش تورم استفاده کنید.
- چند روز اول باید حتما یک رژیم غذایی نرم و مقوی داشته باشید تا فشاری روی محل جراحی وارد نشود. از خوردن غذاهای سفت و جویدنی تا 2 3 هفته بپرهیزید.
- فعالیتهای سنگین و ورزشهای شدید و پریدنی را تا دو سه هفته کنار بگذارید تا بهبودی کامل حاصل شود.
- شستشوی منظم دهان با محلولهای ضدعفونیکننده برای پیشگیری از عفونت در محل برشهای داخل دهانی ضروری است.
مراقبتهای پس از ارتوگناتیک
ارتوگناتیک نسبت به جنیوپلاستی عمل سنگینتری است و به همین دلیل هم دوره نقاهت طولانیتری دارد و هم رعایت نکات مراقبتی بعد از عمل در آن حیاتیتر هستند.
- به دلیل پیچیدگی جراحی و انجام آن تحت بیهوشی موضعی بیمار باید حتما یک تا سه روز در بیمارستان بستری شود.
- برای کاهش فشار روی فکها تا 4 تا 6 هفته بعد از جراحی بیمار باید حتما از غذاهای نرم مثل سوپ و پوره مصرف کند.
- بعد از عمل بیمار باید باز هم برای مدتی از بریسهای ارتودنسی استفاده کند تا دندانها مجدد تنظیم شوند و فکها در یک راستا قرار بگیرند.
- احتمال درد و تورم در این عمل بیشتر از جنیوپلاستی است و نیاز به داروهای قویتری دارد.
- برای رسیدن به نتیجه مطلوب و بررسی روند بهبودی بیمار باید تا ماهها به طور منظم به جراح فک و صورت مراجعه کند.
- رعایت دقیق دستورالعملهای بهداشتی و شستشوی دهان با دهانشویههای مخصوص اهمیت زیادی دارد. این کار جلوی ابتلا به عفونت را میگیرد.
- از آنجایی که در ارتوگناتیک استخوانهای فک بیمار جابجا میشوند ممکن است بیمار برای بهبود عملکرد فک نیاز به بعضی تمرینهای فیزیوتراپی داشته باشد.
جنیوپلاستی برای چه افرادی مناسب است؟
جنیوپلاستی برای افرادی مناسب است که از شکل یا موقعیت چانه خود ناراضی هستند. مثلا افرادی که چانه بیش از حد کوچک، بزرگ، عقب مانده یا نامتقارن دارند. این جراحی برای کسانی که به دنبال بهبود ظاهر صورت خود هستند و مشکلات عملکردی خفیفی دارند مثلا لبهایشان کامل روی هم قرار نمیگیرد مناسب است. افرادی که از نظر روانی و جسمی سالم هستند و از عمل زیبایی چانه انتظارات واقعبینانه دارند برای عمل جنیوپلاستی گزینه مناسبی هستند. همچنین برای افرادی که نمیخواهند تغییرات خیلی واضح و گسترده در ناحیه چانه و فک ایجاد کنند نیز این عمل پیشنهاد میشود.
ارتوگناتیک برای چه افرادی مناسب است؟
ارتوگناتیک برای افرادی مناسب است که ناهنجاریهای شدید فک دارند. مالاکلوژن شدید، مشکل در جویدن، صحبت کردن و نفس کشیدن از جمله مشکلاتی هستند که با جراحی ارتوگناتیک برطرف میشوند. رفع این مشکلات پیچیدهتر یک تفاوت جنیوپلاستی ارتوگناتیک است. بیمارانی که آپنه خواب دچار هستند یا ناهنجاریهای فکی ژنتیکی دارند هم کاندید مناسبی برای این عمل به شمار میروند. این عمل معمولا به کسانی پیشنهاد میشود که نیاز به تغییرات اساسی در ساختار صورت و عملکرد فک خود دارند.
تفاوت جنیوپلاستی و ارتوگناتیک در یک نگاه
| معیار | جنیوپلاستی | ارتوگناتیک |
| هدف اصلی | اصلاح شکل، اندازه یا موقعیت چانه با تمرکز بر زیبایی و بهبود عملکرد محدود | اصلاح ناهنجاریهای اسکلتی فک بالا و پایین برای بهبود عملکرد (جویدن، تنفس، صحبت) و اهداف زیبایی |
| محدوده جراحی | محدود به چانه | شامل فک بالا (ماگزیلا)، فک پایین (مندیبل) یا هر دو |
| روش انجام | برش استخوان (استئوتومی) یا استفاده از ایمپلنتهای مصنوعی (سیلیکون، پلیاتیلن) | برشهای دقیق استخوانی، جابجایی فکها و تثبیت با پیچ و صفحات فلزی |
| مدت زمان جراحی | ۱ تا ۲ ساعت | ۳ تا ۶ ساعت |
| پیچیدگی و تهاجمی بودن | کمتر تهاجمی، جراحی موضعی | پیچیدهتر، جراحی گسترده با درگیری چندین ساختار صورت |
| نیاز به ارتودنسی | معمولا نیازی به ارتودنسی ندارد | باید حتما قبل و بعد از عمل ارتودنسی انجام شود تا دندانها و فک همراستا شوند |
| دوره نقاهت | کوتاه (چند روز تا چند هفته)، بازگشت سریع به فعالیتهای روزمره | طولانی (چند هفته تا چند ماه)، نیاز به بستری شدن چند روزه |
| عوارض احتمالی | تورم، کبودی، بیحسی موقت، خطر جابجایی ایمپلنت | خونریزی، عفونت، بیحسی طولانیمدت، مشکلات تنفسی موقت، عدم تقارن احتمالی |
| مراقبتهای پس از عمل | سادهتر، رژیم غذایی نرم، کمپرس سرد، شستشوی دهان، بدون نیاز به نظارت طولانی | پیچیدهتر، رژیم غذایی مایع و نرم، نظارت طولانیمدت، ادامه درمان با ارتودنسی |
| فناوریهای مورد استفاده | مدلسازی سه بعدی برای پیشبینی نتایج | تصویربرداری سه بعدی و نرمافزارهای شبیهسازی برای برنامهریزی دقیق |
| مناسب برای | افرادی با چانه نامتناسب (کوچک، بزرگ، عقبمانده، نامتقارن) یا مشکلات عملکردی خفیف | افرادی با ناهنجاریهای شدید فک، مالاکلوژن، مشکلات تنفسی (مانند آپنه خواب) |
| نتایج | تغییرات محدود در ظاهر چانه، بهبود تناسب صورت | تغییرات اساسی در نیمرخ صورت و بهبود عملکردهای فک و تنفس |
کلام پایانی
جنیوپلاستی و ارتوگناتیک هر دو از جمله عملهای زیبایی مهم برای اصلاح ناهنجاریهای صورت هستند. تفاوت جنیوپلاستی و ارتوگناتیک در محدوده عمل، هدف و پیچیدگیهای آنهاست. تمرکز جنیوپلاستی بیشتر روی اصلاح فرم چانه است اما ارتوگناتیک بیشتر ساختار استخوانی فک و صورت را تغییر میدهد و علاوه بر اهداف زیبایی میتواند خیلی از مشکلات عملکردی در فک را برطرف کند. انتخاب بین این دو روش به شدت به نیازهای فردی بیمار، شدت ناهنجاری و اهداف درمانی بستگی دارد.
برای بررسی دقیق مشکل و رسیدن به این نتیجه که کدام یک از این دو روش برای شما مناسب هستند حتما باید با یک جراح فک و صورت حرفهای مشورت کنید. دکتر پاچناری با سالها تجربه در زمینه جراحی زیبایی و جراحی فک و صورت یکی از بهترین گزینهها برای این امر هستند. تمامی خدمات زیبایی و رفع مشکلات فک و دهان در کلینیک دکتر پاچناری با تمرکز بر شرایط بیمار و با توجه به نیاز واقعی وی انجام میشود. درمان شکستگی استخوان های صورت و درمان اختلال مفصل گیجگاهی فکی از جمله عمل های اصلاحی ساختار صورت در کلینیک دکتر پاچناری هستند. برای رزرو وقت مشاوره همین حالا تماس بگیرید. ۰۹۹۱۲۷۴۱۰۲۷– ۰۲۱۲۶۲۰۵۶۱۰
سوالات متداول
جنیوپلاستی بیشتر برای چه کسانی مناسب است؟
برای افرادی که از شکل یا اندازه چانه خود ناراضی هستند و مشکلات عملکردی خفیف دارند.
آیا برای جنیوپلاستی نیاز به ارتودنسی است؟
خیر. جنیوپلاستی معمولاً بدون ارتودنسی انجام میشود.
دوره نقاهت جنیوپلاستی چقدر است؟
چند روز تا چند هفته، و بیمار میتواند سریعتر به فعالیتهای روزمره برگردد.
دوره نقاهت ارتوگناتیک چقدر طول میکشد؟
چند هفته تا چند ماه، چون عمل پیچیدهتر است و نیاز به بستری شدن و مراقبت طولانیتر دارد.
پروتز چانه بهتر است یا جنیوپلاستی؟
انتخاب بین پروتز چانه و جنیوپلاستی به نیاز بیمار بستگی دارد. جنیوپلاستی با برش استخوان نتایج دائمیتری دارد و برای اصلاحات پیچیدهتر مناسب است، اما پروتز چانه روشی سادهتر با زمان جراحی کوتاهتر است که در آینده نیاز به عمل اصلاحی دارد.
